تحقیقات علمی در منطقه انحصاری اقتصادی ‏دریایی

Abstract

یکی از موضوعاتی که در حقوق بین‌الملل دریایی مورد مناقشه بین کشورهای ساحلی و کشورهای پیشرفته است، تحقیقات علمی در مناطق دریایی بالاخص در منطقه انحصاری اقتصادی می‌باشد. از یک سو کشورهای ساحلی به ‌خوبی می‌دانند آن‌ها نخواهند توانست به‌طور کامل از منابع این منطقه بهره‌مند شوند، مگر این که تحقیقات مربوط به آب‌های منطقه انحصاری اقتصادی را تحت نظارت داشته باشند .لذا آن‌ها سنتاً طرفدار رژیم رضایت مطلق بوده‌اند. از سوی دیگر، کشورهای پیشرفته به خوبی واقفند که انجام تحقیقات علمی تأثیرات به سزایی در پیشرفت صنعتی ایشان می‌تواند داشته باشد، لذا همیشه سعی در گسترش آزادی دریانوردی در حوزه تحقیقات علمی دریایی در منطقه انحصاری اقتصادی داشتند. این مهم به هنگام تدوین مقررات مربوط به کنوانسیون 1982حقوق دریاها نیز مورد دقت کشورهای شرکت‌کننده اعم از کشورهای ساحلی و کشورهای پیشرفته قرار داشت. بنابراین، هریک از ایشان تلاش نمود با مدنظر قرار دادن منافع ملی خویش، در تدوین مقررات کنوانسیون 1982حقوق دریاها نقش به‌سزایی داشته باشد. در نتیجه، مقررات این کنوانسیون که شامل تأسیس یک نظام قانونی جامع برای اقیانوس‌ها و دریاها است، مقررات خاصی را نیز جهت انجام تحقیقات علمی دریایی در مناطق دریایی به‌ویژه منطقه انحصاری اقتصادی پیش‌بینی نموده است. این مقاله به بررسی قواعد و اصول موضوعه کنوانسیون 1982 در زمینه تحقیقات علمی دریایی و تحولات آن می‌پردازد.