تحلیل ساختاری پهنه برشی سیه‌کمر و ارتباط فابریک‌های شکنا با کانه‌زایی طلا(هیرد، جنوب بیرجند)

Abstract

ناحیه معدنی هیرد در شرق خرد قاره ایران مرکزی و حاشیه شرق ـ شمال شرق پهنه لوت و در غرب پهنه زمین‌درز سیستان قرار دارد. سامانه گسلی نهبندان که کنترل کننده اصلی دگرشکلی در پهنه سیستان است، در بخش شمالی با تغییر جهت به طرف غرب به صورت تداخلی وارد پهنه لوت شده است. در این نواحی، ساختارهای با راستای ENE-WSW مانند پهنه بُرشی ـ گسلی سیه‌کمر، دارای مؤلفه‌ شیب‌لغز معکوس غالب هستند. سنگ‌های گسلی در پهنه‌های بُرشی وابسته به گسل‌ها، شامل کاتاکلاسیت‌های برگواره‌دار و بدون برگواره، بِرش و گوژ می‌باشند. فابریک در بِرش و کاتاکلاسیت‌های بدون برگواره به صورت تصادفی است. ساخت S-C در مقاطع XZاز نمونه‌های دستی صیقل‌یافته و مقاطع نازک حاصل از کاتاکلاسیت‌های برگواره‌دار، نشان‌دهنده سوی بُرش پهنه‌ بُرشی در بردارنده آن‌ها است. بررسی فابریک در مغزه‌های پهنه بُرشی سیه‌کمر در مقیاس‌های میکروسکوپی و مزوسکوپی، نشان می‌دهد که در بخش داخلی پهنه، بیشینه شدت دگرشکلی و با فاصله گرفتن به سمت حاشیه‌های پهنه، شدت دگرشکلی کاهش می‌یابد. عیار طلا نیز ارتباط مستقیمی با شدت دگرشکلی شکنا نشان می‌دهد.