انطباق تولیدات داخلی و مزیت‌های صادراتی در بازار جهانی خرما : بررسی موقعیت ایران در مقابل رقبا

Abstract

ایران از بزرگ ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان خرما در جهان به شمارمی‏آید. با توجه به اهمیت صادرات خرمای ایران و سهم حدود 14 درصدی آن در صادرات کشاورزی، در این مطالعه مزیت نسبی صادرات خرمای ایران در مقابل رقبای بزرگ جهانی و ارتباط بلندمدت مزیت صادراتی ایران در بازارهای جهانی و میزان تولید خرما در ایران و سایر کشورهای رقیب، با استفاده از آزمون جوهانسون و الگوهای تصحیح خطای برداری (VECM) برای دوره زمانی 1996-2008 بررسی ‏شد. نتایج مطالعه نشان داد که اثر شوک‏های ناگهانی بر میزان شاخص مزیت صادراتی در طی حدود 5/1 دوره تعدیل خواهد شد که نسبت به سایر کشورها فاصله زمان کو‌تاه‌تری خواهد بود. نتایج این مطالعه همچنین نشان داد که هرچند با افزایش تولیدات داخلی در بلندمدت، میزان مزیت صادراتی ایران افزایش داشته است، کشور تونس، کشوری بوده که بیشترین مزیت نسبی را در بازارهای جهانی داشته و همچنین بیشترین ارتباط بلندمدت بین تولید و مزیت صادراتی را در بازارهای جهانی به خود اختصاص داده است. این در حالی‌ می‏باشد که ایران رتبه پنجم را در بازارهای جهانی کسب کرده است. عراق، الجزایر و امریکا از دیگر رقبایی هستند که انطباق بیشتری بین تولید و مزیت صادراتی خرما نسبت به ایران داشته‌اند. لذا باتوجه به اینکه افزایش توان تولیدی در داخل می‌تواند در بلندمدت مزیت صادراتی مناسب‌تری را در بازارهای جهانی به وجود آورد، لازم است تا به انطباق بیشتر تولیدات داخلی و مزیت صادراتی خرمای ایران در مقابل رقبای بزرگی همچون تونس توجه شود. طبقه بندی :JEL Q17, N50