بررسی عوامل اقتصادی – اجتماعی مؤثر در گسترش فناوری مبارزه بیولوژیک علیه آفت کرم ساقه‌خوار در مزارع برنج استان مازندران

Abstract

با توجه به خطرات سموم باقیمانده در گیاه و لزوم کاهش مصرف سموم برای حفظ سلامت انسان و محیط، در این تحقیق، با شناسایی عوامل اقتصادی و اجتماعی، دلایل عدم گرایش کشاورزان استان مازندران به پذیرش فناوری مبارزه بیولوژیک علیه کرم ساقه‌خوار برنج با استفاده از مدل لاجیت بررسی شد. نتایج نشان می‌دهد مهمترین عوامل در پذیرش این فناوری به‌ترتیب عبارتند از: ریسک‌گریزی شالیکاران، ارزش محصول در هکتار، تعداد قطعات اراضی، تعداد دفعات رهاسازی زنبور تریکوگراما، به‌کارگیری این فناوری در زمینهای مجاور، سطح زیر کشت، تجربه به‌کارگیری این فناوری، سن زارع و شرکت در کلاسهای ترویجی. به غیر از دو عامل سن و تعداد قطعات زراعی که اثر منفی دراحتمال پذیرش این فناوری داشتند، بقیه عوامل دارای تأثیر مثبت بودند. بنابراین پیشنهاد می‌شود دولت با پوشش ریسک استفاده از این فناوری با روشهایی نظیر بیمه محصول با نرخ منطقی خسارت، ترویج و هدایت استفاده از این فناوری توسط مسئولان ترویج در مراکز خدمات کشاورزی، استفاده از تجارب افراد پیشرو در آموزش استفاده صحیح از این فناوری و یکپارچه‌سازی اراضی، نسبت به گسترش به‌کارگیری این فناوری اقدام نماید تا شالیکاران به تدریج به‌جای سم از فناوری پیشگفته استفاده کنند. طبقه‌بندی JEl : A14, C4, C5, C13, D78