معرفی و محاسبه تابع تولید فیزیکی برای اقتصاد ایران

Abstract

با توجه به این‌که تابع تولید به‌عنوان یک ابزار مهم اقتصادی در تجزیه‌وتحلیل‌­های اقتصادی می‌­باشد، در این مطالعه، تابع تولیدی معرفی و برآورد شده که متأثر از تعاملات مجزای سرمایه با نیروی کار و انرژی است. تابع تولید فیزیکی بر مبنای نیرویی است که از طریق سرمایه، کار تولید می­‌کند و جایگاه ویژه­ای را برای نهاده سرمایه در توابع تولید قائل است. همچنین در این مطالعه تلاش شده است در کنار برآورد تابع تولید فیزیکی برای اقتصاد ایران در طول دوره‌­ی 1395-1353، از دو تابع تولید رایج دیگر؛ تابع تولید کاب­داگلاس و ترانسلوگ جهت مقایسه و تعیین نتایج اقتصادسنجی قابل‌اعتمادتری استفاده شود. لازم به ذکر است که حالت­‌های مختلفی برای برآورد توابع تولید در نظر گرفته شده تا بهترین نتایج ممکن به‌دست آید که ازجمله آن می‌­توان به روش حداقل مربعات معمولی و روش تصحیح خطا اشاره کرد که در کنار آن­ها نیز توابع تولید با در نظر گرفتن نهاده انرژی و بدون آن بررسی شدند. نتایج آزمون­های تشخیص و درستی مدل و همچنین ضرایب متغیرها در برآورد توابع بیانگر آن است که تابع تولید فیزیکی دارای الگوی مناسب­تری نسبت به دو تابع دیگر برای اقتصاد ایران است. در بین نهاده­های تولید، سرمایه­ فیزیکی (85/2 درصد) و نیروی­کار (95/1 درصد) دارای بیشترین تأثیر بر روی تولید هستند و این نشان­دهنده اهمیت سرمایه­‌گذاری­ و سرمایه ­انسانی در اقتصاد کشور است که بایستی به‌صورت بهینه و با برنامه‌­ریزی در زیرساخت­‌ها، آموزش و مهارت نیروی کار انجام شود.