بررسی تأثیر هدفمندی یارانه‌ها بر مشاغل آزاد و مزد و حقوق‌بگیر: با تأکید بر فقر و نابرابری

Abstract

هدف اصلی این مقاله بررسی اثر قانون هدفمندی یارانه‌ها بر فقر و نابرابری در بین مشاغل آزاد و مزد و‌ حقوق‌بگیر شهری و روستایی کشور است. برخلاف ادبیات موجود که مبتنی بر مقایسه مقادیر مطلق شاخص‌های فقر و نابرابری است این مطالعه فواصل اطمینان آماری را به‌کار می‌گیرد .در این راستا این مقاله داده­های هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی کشور و روش‌های تجزیه و تفاضل شاخص‌های نابرابری و فقر را بکار گرفت. مطابق نتایج اگرچه مقایسه مقادیر مطلق شاخص‌های فقر و نابرابری بیانگر بهبود آن‌ها طی دوره ۹۵-۱۳۹۰ نسبت به دوره ۸۸-۱۳۸۴ است اما نتایج حاصل از تجزیه و مقایسه شاخص‌ها براساس فواصل اطمینان آماری این یافته‌ها را تأیید نمی‌کند، به‌عنوان‌مثال اگرچه هدفمندی میزان نابرابری برای هر دو گروه شغلی در مناطق روستایی را کاهش داده اما برای مناطق شهری میزان نابرابری در بین مزد و حقوق‌بگیران افزایش یافته و برای مشاغل آزاد تغییر معنی‌داری حاصل نشده است. هدفمندی فارغ از منطقه جغرافیایی نابرابری در بین مزد و حقوق‌بگیران را تشدید کرده است. در این زمینه نتایج حاصل از شاخص‌های فقر نشان می‌دهد که طی برنامه پنجم سهم مزد و حقوق‌بگیران از فقر کل در مناطق شهری ثابت و در مناطق روستایی افزایش یافته طی سال‌های بعد از هدفمندی فارغ از منطقه جغرافیایی برای هر دو گروه شغلی فقرسرشمار و شکاف‌فقر افزایش یافته است؛ بنابراین برای سیاست‌گذاری صحیح، قضاوت در مورد آثار سیاست‌ها براساس مقایسه مقادیر مطلق شاخص‌ها کافی نبوده و نیازمند بررسی‌های دقیق‌تر در سطح زیرگروه‌های شغلی است.