سخن نخست

Abstract

تصاویر سنجنده‌های زیر قرمز آتمسفری AIRS سازمان ناسا نشان می‌دهد که در مرداد / شهریور امسال (1398) آتش‌سوزی در جنگل‌های حوضه آبریز آمازون وسعت بی‌سابقه‌ای داشته است و به این مناسبت هیأت تحریریه پیشنهاد کرد که سرمقاله شماره شهریورماه به این رویداد اختصاص یابد. به ویژه آن که بنا به برخی اظهارنظرها، گسترش این آتش‌سوزی‌ها، بدون توجه به اثرات اقلیمی زیان‌بارشان، از حمایت دولت‌های مربوط نیز برخوردار بوده است.<br /> مقاله ضمن ارائه داده‌های استنادی از افزایش سطح ( 39 %) و تعداد (83%) آتش‌سوزی‌های اخیر نسبت به سال گذشته، که غالباً مصنوعی و برای تبدیل زمین جنگلی به زمین زراعتی انجام شده، به نقش جنگل‌های بارانی در تثبیت کربن و تعادل اقلیم کره زمین می‌پردازد و اعلام خطر می‌کند که اثرات تغییر اقلیمی این تخریب‌ها تنها یک رویداد سرزمینی محدود به حوضه آبریز رودخانه آمازون نیست بلکه یک پدیده ناخوشایند تأثیرگذار بر اقلیم تمامی کره زمین محسوب می‌گردد و اثرات و غیر قابل بازگشت آن در آینده سر ریز خواهد کرد و پیشنهاد می‌نماید که به جای انتظار چند و چندین ده ساله، برای دیدن سیمای زمین پس از افسردن جنگل‌های بارانی، دست به دامن پژوهش علمی شویم و از مدل‌سازی استمداد جوییم و فرآیند تغییر اقلیم در شرایط تخریب منظم جنگل‌های بارانی کره زمین و همچنین کاهش منظم مساحت آن‌ها را در قالب پارامتر‌های تغییر کاربری‌های متنوع زمین، شبیه‌سازی کنیم و با نگاه چند بعدی و چند سونگر تأثیر عوامل بر یکدیگر و بازخورد آن‌ها را به عنایت روابط فیزیکی / ریاضی در این مدل‌ها به دقت باز‌شناسی و معادله‌بندی نماییم تا در نهایت پاسخ تقریبی و زودهنگام‌تر از نتیجه کار آتش‌افکنی به اقلیم آسیب‌پذیر زمین را بیابیم و نکنیم آنچه را که نباید.