بررسی توان کلنیزاسیون و تأثیر باکتری های حل کننده فسفات جداسازی شده از دیم زارها بر شاخص های رشد گندم در تنش های کم آبی و شوری

Abstract

<strong>استفاده از کشت درون شیشه­ای هیدروپونیک یکی از روش­های مفید و کاربردی برای انتخاب برترین جدایه­های باکتری­های محرک رشد گیاهان با توان بالای کلنیزاسیون در سطح ریشه می­باشد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف انتخاب برترین جدایه­ها از بین 16 جدایه باکتری حل­کننده فسفات که طی مراحل قبلی این پژوهش از دیم­زارهای گندم استان­های قزوین و زنجان جداسازی شده بودند، طراحی و در مدت 45 روز در اتاقک رشد اجرا گردید. قالب طرح کاملاً تصادفی و شامل تلقیح بذور گندم با 16 جدایه باکتری و کشت بذور جوانه­دار در محلول غذایی هوگلند (با قابلیت هدایت الکتریکی 8 دسی­زیمنس بر متر و پتانسیل اسمزی 54/0- مگاپاسکال) حاوی تری کلسیم فسفات (منبع فسفر نا­محلول) بود. در تیمارهای شاهد نیز بذور جوانه­دار بدون تلقیح با باکتری در محلول غذایی هوگلند حاوی مونو پتاسیم فسفات (شاهد با منبع فسفر محلول) و تری کلسیم فسفات (شاهد با منبع فسفر نامحلول) با سه تکرار کشت شدند. نتایج نشان داد که جوانه­های گندم تلقیح شده با جدایه B18 خشک شدند. به استثنای جدایه­های B (14, 17, 32)؛ بقیه جدایه­ها جمعیت بالای CFU10⁶×6 بر گرم وزن تر ریشه، داشتند. تمامی جدایه­های باکتری نسبت به شاهد با منبع فسفر نامحلول، فسفر قابل دسترس محلول غذایی را افزایش و pH آن را کاهش دادند. در کل جدایه­های B3، B4، B6، B5، B1 و B2 برترین جدایه­ها از نظر توان کلنیزاسیون، افزایش محتوی آب نسبی برگ و شاخص­های رشد گیاه گندم بودند؛ و برای آزمایش­­های تکمیلی در گلخانه­ و مزرعه با بسترهای خاکی (در راستای تولید کود زیستی مناسب دیم­زارهای گندم) استفاده از این جدایه­ها توصیه می­شوند.</strong>