نفوذ آموزه های بزه دیده شناسی در بخش کلیات قانون مجازات اسلامی 1392

Abstract

<br /><em>نویسندگان قانون مجازات اسلامی 1392 با تأسی از باورهای جرم‌شناسی بزه‌دیده‌شناسی و بازتاب آنها در قوانین کیفری برای اجرا ی بهتر عدالت جنایی، تقویت جایگاه و نقش بزه‌دیده در فرآیند عدالت کیفری مقرراتی را در این راستا پیش‌بینی کردند. که می‌تواند به ارتقای جایگاه بزه‌دیده به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین کنشگران در نظام عدالت جنایی نیز کمک کند. قانون‌گذار از دو زاویه یکی توجه به سهم و نقش بزه‌دیده در وقوع جرم، از رهگذر بند(«پ» ماده ی 38 ق.م.ا) و در بخش دیگر از رهگذر مواردی همچون پیش‌بینی عدالت ترمیمی در راستای احقاق حق جبران برای بزه‌دیده (بند«پ» ماده 40 ق.م.ا)، گسترش کیفرزدایی از رهگذر تعویق مجازات و نظام نیمه آزادی در راستای حمایت از بزه‌دیده (مواد40و 58)، تقویت حمایت از بزه‌دیده در تعلیق مجازات (بند«چ» ماده ی 43ق.م.ا) بزه‌دیده این بازیگر فعال در فرایند کیفری که یکی از ارکان اصلی جریان کیفری و پدیده مجرمانه می­باشد را مورد توجه و حمایت ویژه قرار داده است. بدین‌سان این توجه ویژه به بزه‌دیده می‌تواند زمینه‌ی اجرای عدالت و تحقق اصل فردی‌کردن مجازات ها را فراهم کند. در این نوشتار از توجه به نقش بزه‌دیده در وقوع جرم (الف) و جلوه های حمایت از بزه‌دیده (ب) در بخش کلیات قانون مجازات اسلامی مواد (216-1) سخن به میان می آید.</em>