رویکردی به ویژگی‌های گفتاری شخصیت‌ها در داستان‌های قرآن

Abstract

سخن گفتن فرایندی ارتباطی است که طیّ آن پیامی از گوینده به مخاطب منتقل می‌شود و با توجّه به چگونگی مخاطب و نحوه‌ی بیان پیام، گفتگو (= Dialogue) یا تک‌گویی (= Monologue) نام می‌گیرد. دیالوگ از لغت یونانی دیالوگوس (= Dialogos) گرفته شده که مرکّب از «logos» به معنی کلمه و «dia» به مفهوم «میان و درون» است که ممکن است در برخی مواقع فاقد مخاطب خارجی باشد، به این معنی که شخص ممکن است اندیشه‌هایش را برای خود بیان کند یا برای مخاطبی که هیچ‌گونه پاسخ و عکس‌العمل آنی در برابر گفتار وی ندارد. بنابراین همه‌ی دعاها و اشعار غنایی را می‌توان به نوعی تک‌گویی محسوب داشت. بر این اساس، در این مقاله به بررسی گفتگو (دیالوگ) در برخی از داستاهای قرآن کریم، هم از دیدگاه گوینده و مخاطب و هم موضوع پرداخته شده است و از آنجا که هدف اصلی آن، بحث درباره‌ی گفتگوست، به صورت گذرا به برخی از تک‌گوئیها در داستان‌های مورد بررسی اشاره شده است.