انگاره‌شناسی قرآن و نقش آن در تبیین جامعیت قرآن

Abstract

نوشتار حاضر به نقش انگاره‌های زبان‌شناختی <em>قرآن</em> در تکوین رهیافت‌های سه‌گانة فراحداکثری، حداقلی و حداکثری جامعیت <em>قرآن</em> پرداخته‌است. در این پژوهش، روشن می‌شود که چگونه انتخاب هر یک از آرائی که در این عرصه است، ساختاری متفاوت از موضوع جامعیت <em>قرآن</em> می‌آفریند. در ارزیابی‌هایی که میان انگاره‌های مختلف زبان‌شناختی همچون زبان رمزی، عرفی، ترکیبی و فطری انجام پذیرفت، سرانجام این نتیجه به‌ دست آمد که رهیافت حداکثری با وجود اختلاف نظر در ارائة انگاره‌ای واحد از زبان <em>قرآن</em>، نگرشی واقع‌بینانه و پذیرفتنی از زبان <em>قرآن</em> به‌ دست داده‌است. اما آنچه می‌تواند شکل کامل‌تری از این انگاره بیافریند، آن است که بنای جامعیت <em>قرآن</em> جز بر پایة نظریه‌ای که تلفیقی از زبان فطری و زبان ترکیبی باشد، استوار نخواهد آمد. زبان فطری فرازمانی بودن جامعیت <em>قرآن</em> را تأمین می‌نماید و زبان ترکیبی، همگانی بودن آن را محقق می‌سازد.