ارائۀ سامانه‌ای مکانیزه برای تولید نشای ریشه‌لخت چغندرقند در خزانۀ هوای آزاد

Abstract

<strong>با کمبود منابع آب، زراعت چغندرقند با استفاده از نشای ریشه‌لخت مورد توجه قرار گرفته ‌است؛ ارائه سامانه­ ای مکانیزه برای تولید این نوع نشا در خزانه، به توسعه این روش کمک می‌کند. </strong><strong>برای انتخاب روش مناسب کاشت </strong><strong>در مرحله اول، در یک آزمایش اسپلیت‌پلات بر پایه طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی دو روش کاشت ارزیابی شد: روش پخشی و روش خطی کاشت بذر (فاکتور اصلی) و استفاده کردن یا استفاده نکردن از پوشش شن (فاکتور فرعی) از نظر تأثیر بر شاخص‌های سبز محصول و تعداد نشاهای قابل استحصال (نشا‌های قابل کاشت در زمین اصلی). پس از دوره رشد، برای انتخاب ماشین مناسب برداشت، در کرت‌های یکی از فاکتور‌های فرعی</strong><strong> چهار تیمار برداشت شامل: استفاده از غده‌کن‌ تیغه‌ای، غده‌کن غربال‌دار، ترکیب ماشین‌های تیغه‌ای و غربال‌دار و روش دستی از نظر تأثیر </strong><strong>بر آسیب­ های مکانیکی و نیروی کارگری صرف‌شده برای جمع‌آوری نشا‌ها در قالب طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی مقایسه شدند.</strong><strong> نتایج بررسی­ ها نشان‌ می­دهد روش پخشی بذر به‌همراه استفاده از پوشش شن، با برقراری توزیع افقی یکنواخت‌تر بوته‌ها، نسبت به روش خطی و بهبود درصد سبز نسبت به بستر بدون شن، می‌تواند مناسب‌ترین روش برای تأمین تعداد نشای‌ لازم برای سطحی معادل 10 برابر زمین خزانه معرفی شود. در مقایسه ‌تیمار‌های برداشت نیز مشخص شد که استفاده از ماشین غربال‌دار آسیب­ های مکانیکی را به شکلی چشمگیر افزایش می‌دهد. زیربُر کردن نشاها با غده‌کن تیغه‌ای ضمن دربرداشتن کمترین میزان نشا‌های بریده شده و کاهش نیروی کارگری به­ میزان 30 درصد نسبت به روش دستی، مناسب‌ترین روش در میان فناوری‌های موجود قابل توصیه است.</strong>