سیاست اخلاقی در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)

Abstract

بحث اصلی پژوهش حاضر درک مفهوم سیاست اخلاقی در اندیشه سیاسی امام خمینی^(ره) است. مسئله این است که با توجه به اینکه این واژه توسط امام به کار نرفته است، سیاست اخلاقی در اندیشه ایشان چگونه ترسیم شده است برای پاسخ به این سؤال، با بررسی مفهوم سیاست اخلاقی این نتیجه حاصل شد که اخلاقی بودن سیاست با ملاحظه‌ی روش‌ها، ابزارها و اهداف سیاست معین می‌شود؛ از این‌رو روش‌ها و اهداف سیاست در اندیشه امام خمینی^(ره) به بحث نهاده شده است. مهم‌ترین روش‌ها عبارت است از: تهذیب و تزکیه و محبت به مردم؛ اهداف سیاست نیز با مفاهیمی چون مقصد انبیاء، انگیزه‌ی الهی و الویت وظیفه‌گرایی و فضیلت‌گرایی بحث شده است. ملاحظه‌ی این دو مؤلفه نشان می‌دهد که امام خمینی^(ره) با توجه به هدفی که برای سیاست در نظر می‌گیرد؛ اینکه همه‌چیز را برای خدا بخواهیم و تنها برای رضایت او کار کنیم، راه‌حل مسائل سیاسی را در حل مسائل انفسی می‌جوید و تزکیه و اخلاص و مراقبه و مجاهده را پیشنهاد داده و ساختن انسان را مهم‌ترین هدف و نقش سیاست می‌داند. از این رو می‌توان از سیاست اخلاقی در اندیشه و عمل ایشان سخن گفت. منبع اصلی پژوهش، سخنرانی‌های سیاسی امام خمینی^(ره) در جمع مسئولین و اقشار مختلف مردم بعد از پیروزی انقلاب و دوران رهبری سیاسی ایشان است.