تأثیر پودر دانه رازیانه در جیره‌های بر پایه ذرت یا جو بر تولید و ترکیب شیر، تخمیر شکمبه-ای و برخی فراسنجه‌های خونی بز‌های شیری مهابادی در دوره قبل و پس از زایش

Abstract

<strong>زمینه مطالعاتی: </strong>تحقیقات قبلی نشان داده­اند عوامل مختلفی مربوط به جیره پایه همانند منبع دانه غلات با توجه به ماهیت متفاوت انواع غلات از نظر میزان و نوع نشاسته، فراهمی نشاسته در بخش­های مختلف دستگاه و نوع فرآوری مورد استفاده در ارتباط با دانه غلات، می­تواند پاسخ دام به ترکیبات فعال گیاهی را تغییر دهد. با این توصیف، هدف از این مطالعه بررسی اثر نوع دانه غلات در پاسخ بزهای شیری مهابادی به مکمل دانه رازیانه در جیره­های غذایی بر زیست­سنجه­های مختلف متابولیکی است. <strong>هدف: </strong>این مطالعه به منظور ارزیابی اثرات استفاده از پودر دانه رازیانه همراه با جیره حاوی ذرت یا جو بر عملکرد، قابلیت هضم، تخمیر شکمبه­ای و برخی از فراسنجه­های خونی بزهای شیری مهابادی در دوره انتقال انجام شد. <strong>روش کار:</strong> تعداد 24 رأس بز آبستن با میانگین سنی 3 سال و 3±65 کیلوگرم وزن در یک آزمایش فاکتوریل 2×2 در قالب طرح کاملاً تصادفی به مدت دو ماه از 30 روز مانده به زمان مورد انتظار زایمان تا 30 روز پس از زایش با دو سطح رازیانه (صفر و 10 گرم در روز) و دو نوع غله (ذرت و جو) تغذیه شدند. میزان تغییرات روزانه وزن بدن، تولید شیر روزانه، میزان ماده خشک مصرفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. <strong>نتایج:</strong> افزودن رازیانه موجب افزایش معنی­دار مصرف خوراک شد و تغییرات وزن بدن روند کاهشی کمتری را نسبت به گروه شاهد در اوایل شیردهی داشت (05/0P˂). تولید شیر در دام­های تغذیه شده با رازیانه نسبت به گروه شاهد افزایش معنی­داری داشت و درصد چربی شیر کاهش معنی­داری در دام­های تغذیه شده با رازیانه داشت (05/0P˂). قابلیت هضم خوراک و اسیدهای چرب فرار کل شکمبه تحت تأثیر تیمار­های آزمایشی قرار نگرفت. اما افزودن رازیانه موجب کاهش معنی­دار استات و افزایش بوتیرات و پروپیونات شد. غلظت نیتروژن آمونیاکی و جمعیت پروتوزوآیی شکمبه با افزدون رازیانه در جیره، کاهش معنی­داری پیدا کرد درحالی که pH شکمبه معنی­دار نبود (05/0P˂). در بین فراسنجه­های خونی، در دوره بعد از زایش میزان گلوکز خون در دام­های تغذیه شده با رازیانه افزایش معنی­داری داشت ولی میزان اوره، BHBA و NEFA خون، به­طور معنی­داری در دام­های تغذیه شده با رازیانه کاهش یافت (05/0P˂). <strong>نتیجه­گیری نهایی</strong><strong>: </strong>افزودن رازیانه در جیره بزهای شیری می­تواند موجب بهبود عملکرد و کاهش میزان تعادل منفی انرژی دام در اوایل شیردهی شود. <strong> </strong>