تعیین موثرترین نگارهای پتروفیزیکی برای تعیین گونه‌های سنگی یک سازند مخزنی آواری با روش های خوشه بندی

Abstract

تجزیه و تحلیل خوشه‌ای داده‌های پتروفیزیکی به عنوان روشی خودکار و سریع برای تعیین گروه‌های سنگی موجود در مخازن ماسه‌سنگی به کار می رود و از این رو در مطالعات تعیین کیفیت مخازن به عنوان یک روش کاربردی مورد استفاده قرار می‌گیرد. انتخاب نگار‌های مناسب با توجه به نوع محیط مورد مطالعه، اهمیت ویژه‌ای در فرآیند خوشه‌بندی، تعیین سنگ‌شناسی و نتیجه‌گیری در مورد کیفیت مخزن می‌یابد. در این پژوهش به منظور شناسایی و تعیین موثرترین نگار‌ها در روش خوشه‌بندی دو مرحله‌ای و میانگین k، با استفاده از آنالیز حساسیت از میان کل نگار‌های رانده شده در یک مخزن آواری در شمال شرق کشور یعنی نگارهای GR, LLD, LLS, MSFL, DT, URAN, THOR, POTA, CALI, NPHI, RHOB پنج نگار GR, LLD, LLS, NPHI, RHOB را به عنوان موثرترین نگارها در خوشه‌بندی دو مرحله‌ای در این سازند معرفی نمود. نگارهای حاصل از کاربرد روش دو مرحله‌ای، همخوانی قابل قبولی با خروجی‌های روش میانگین k نشان داد. هر دو روش خوشه‌بندی، تطابق قابل قبولی با روش‌های تعیین سنگ‌شناسی با استفاده از تلفیق نگارهای پتروفیزیکی و کانی‌شناسی به روش پراش پرتوی ایکس (XRD) نشان دادند. براساس نتایج خوشه‌بندی، سازند ماسه‌سنگی مورد مطالعه به ضخامت 222 متر به سه گروه سنگ‌شناسی شامل ماسه کربناتی-انیدریتی، ماسه شیلی و ماسه تمیز به ترتیب با ضخامت‌های 4/44، 26/73 و 34/104 متر تشخیص داده شد که در این میان کیفیت مخزنی ماسه تمیز با توجه به میانگین تخلخل در این بخش از سایر زیربخش‌ها مناسب‌تر است.