ماهیت ترکیبی داده های لیتوژئوشیمیایی و تاثیر آن بر تحلیل رگرسیونی عیار طلا: مطالعه موردی اندیس طلای قره چر، شمال غرب ایران

Abstract

تحلیل رگرسیونی به عنوان بخش مهمی از اکتشاف ذخایر طلا با داده­های ژئوشیمیایی با ماهیت ترکیبی سر و کار دارد. در داده­های ترکیبی، متغیرهای عیاری بخشی از کل بوده و اطلاعات مفید در آنها در قالب نسبت متغیرها وجود دارد. محدود بودن داده­ها در بازه صفر تا 100 درصد باعث ایجاد همبستگی تحمیلی و کوواریانس دروغین شده و این موضوع، تحلیل‌های آماری مرسوم را با اشتباه و عدم قطعیت همراه خواهد کرد. این موضوع برای داده‌های ژئوشیمیایی که مجموع آنها به 100 درصد نمی­رسد نیز ثابت شده است. در این پژوهش تحلیل رگرسیونی عیار طلا در یک رخداد معدنی طلا در شمال غربی ایران با دو رویکرد سنتی (رگرسیون غیرخطی چند متغیره داده‌های خام) و ترکیبی (رگرسیون غیرخطی چند متغیره بالانس‌های به دست آمده از تبدیل نسبت لگاریتمی ایزومتریک (ilr)) مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این کار مقایسه توانایی دو رویکرد در برآورد دقیق عیار طلا است. ضریب همبستگی مقادیر واقعی و تخمینی برای رویکرد سنتی 74/0 و برای رویکرد ترکیبی 84/0 و نرخ طبقه­بندی صحیح (CCR) به عنوان مثال در عیار ppb40 به ترتیب 688/0 و 875/0 است. به علاوه، تابع توزیع مقادیر تخمینی با رویکرد ترکیبی بیش از رویکرد سنتی به تابع توزیع داده­های واقعی شبیه است. همچنین، رویکرد سنتی در یک نمونه، عیار طلا را کم‌تر از صفر تخمین زده است. این تناقض آشکار نشانه‌ای از نامناسب بودن روش‌های سنتی ریاضی برای کار با داده‌هایی با سیستم بسته است. به علاوه، رویکرد ترکیبی در برآورد چارک­های اول و سوم که مقادیر حیاتی‌تری در جدایش داده‌های آنومال هستند، تخمین­های دقیق­تری ارائه نموده است. مجموع این موارد دلالت بر این دارند که به منظور یک تحلیل آماری دقیق و قابل اعتماد، باید ماهیت ترکیبی داده­های ژئوشیمیایی مورد توجه واقع شده و داده­ها با روش نسبت لگاریتمی مناسب تحلیل شوند.