عراق منسجم و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

Abstract

ج.ا ایران به دلیل موقعیت خاص ژئوپلیتیک و داشتن نظامی شیعه محور در وضعیتی قرار دارد که هم‌زمان تحولات و تحرکات در محیط پیرامونی‌اش می‌تواند بیشترین تأثیر بر امنیت ملی آن داشته باشد. در این میان، از آن‌جایی‌که عراق با اهمیت‌ترین کشور در بین کشورهای منطقه و جهان درتمام زمینه‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و غیره برای ج.ا. ایران محسوب می‌شود، لذا آینده این کشور می‌تواند به عنوان اصلی‌ترین موضوع سیاست خارجی و امنیتی ایران باشد. بنابراین، هدف از این پژوهش بررسی این مسأله است که انسجام عراق (به عنوان یکی از گزینه‌های متصور عراق آینده) در چه صورتی می‌تواند بر امنیت ملی ج.ا.ایران تأثیر بگذارد؟ برای سنجش این موضوع از لحاظ نظری، از رهیافت ترکیبی امنیت ملی لی‌نور جی مارتین بهره گرفته شده و از لحاظ روشی، برای فهم رابطه بین متغیرها، از روش علّی، استفاده شده است. یافته‌های این پژوهش نشان می­دهد، عراق منسجم در حالتی که تکثرگرایی کنونی بر آن حاکم باشد، کمترین تهدیدات و بیشترین فرصت‌ها را برای امنیت ملی ایران دارد؛ اما تشدید قوم‌گرایی عربی در عراق منسجم بیانگر بروز تهدیدات نوینی برای امنیت ملی ایران و ظهور مجدد عراق به عنوان بازیگری تهدیدگر برای ج.ا. ایران خواهد بود.