تحلیل روند تعداد روزهای همراه با گرد و غبار در ایران

Abstract

یکی از شیوه‌های مناسب برای بررسی روند بیابان‌زایی و فرسایش بادی در مناطق خشک و فراخشک بررسی روند غبارناکی هوا به کمک شاخص تعداد روزهای طوفان گردوخاک (DDI) است. در این مطالعه داده‌های 41 ایستگاه سینوپتیک که دارای دوره آماری کامل و طولانی‌تر هستند برای تجزیه‌ و تحلیل سالانه حداکثر روزهای گردوغباردر یک دوره آماری مشترک (2005 - 1965) استفاده شد. روش­های آماری ناپارامتری من-کندال و ضریب همبستگی ρ اسپیرمن وخود همبستگی، برای تعیین کمیت معنی‌داری روند، مقدار روند و تغییر روند به کار گرفته شد. آزمون‌های آماری من-کندال و ضریب اسپیرمن نتایج مشابهی را نسبت به روش خود همبستگی نشان دادند. نتایج آزمون­های آماری نشان داد که همه ایستگاه‌های مورد مطالعه دارای روند هستند، ولی از میان آن­ها فقط 26 مورد در آزمون من-کندال روند معنی‌دار داشتند (10 ایستگاه روند افزایشی و 16 ایستگاه روند کاهشی)، 27 ایستگاه در آزمون ضریب اسپیرمن معنی‌دار بودند (10 ایستگاه روند افزایشی و 17 ایستگاه روند کاهشی) و در آزمون خودهمبستگی 33 ایستگاه از 41 ایستگاه دارای روند معنی‌دار مثبت و منفی بودند. بیشترین شیب کاهشی روند در ایستگاه آبادان (92/1-) و کمترین شیب مربوط به ایستگاه تبریز و ارومیه (1/0-) بود. بیشترین شیب افزایشی نیزمربوط به ایستگاه ایرانشهر با 97/1 و کمترین در ایستگاه گرگان با 08/0 شناسایی شد.