ارزیابی اثرات زیست‌محیطی توسعه پرورش ماهیان گرمابی (مطالعه موردی: منطقه دیگچه استان گلستان)

Abstract

محدوده اراضی طرح ارزیابی زیست محیطی منطقه دیگچه به منظور توسعه پرورش ماهیان گرمابی در مختصات جغرافیایی ″49 ′55 ° 54 تا″14 ′56 ° 54 طول شرقی و″7 ′15 °37 تا″48 ′19 ° 37 عرض شمالی، در شهرستان گنبد کاووس (استان گلستان) واقع است. تعداد استخرها بالغ بر 47 استخرخاکی با ابعاد متفاوت و مساحت استخرها مجموعاً بالغ بر 380 هکتار با سطح خالص حدود 324 هکتار است که شامل پرورش کپورماهیان می­باشد. با اجرای پروژه تغییرات و اثرات مختلفی بر منابع محیط­ زیست (فیزیکی، بیولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی) ایجاد می­گردد، بنابراین، شناخت چگونگی این اثرات ایجاد شده، برای جلوگیری یا کاهش این اثرات منفی کمک خواهد کرد. ماتریس لئوپولد همراه با چک لیست ­سنجی جهت ارزیابی اثرات زیست‌ محیطی طرح اراضی منطقه دیگچه استفاده شده است. با استفاده از روش مذکور، اثرات هر کدام از مراحل ساختمانی و بهره ­برداری بر اساس ماتریس فعالیت­ها و اثرات پیش بینی گردیده است. بر اساس نتایج حاصله فاز ساختمانی (46-) نمره منفی و فاز بهره­ برداری (10+) نمره مثبت بر محیط فیزیکی دارد و فاز ساختمانی (29-) نمره منفی و فاز بهره برداری (13+) نمره مثبت بر محیط بیولوژیکی دارد، ، همچنین فاز ساختمانی (137+) نمره مثبت و فاز بهره ­برداری (327+) نمره مثبت بر محیط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دارد. بنابراین اجرای طرح نوسازی و بهینه­ سازی سیستم­های پرورش ماهی دیگچه همانند سایر طرح­های توسعه دارای برخی اثرات سوء بر محیط­ زیست می‌باشد، اما به نظر می‌رسد با لحاظ نمودن راهکارهای کاهش اثرات منفی پروژه بر محیط­زیست، اجرای برنامه مدیریت و پایش زیست ­محیطی و در نظر گرفتن اثرات مثبت طرح بر منطقه، اجرای طرح در مجموع پیامدهای مثبت و مطلوبی برای مردم بومی، بهره­ برداران و پرورش­ دهندگان ماهی در منطقه دارد. همچنین با اجرای طرح مشکلاتی همچون کمبود آب ناشی از هدررفت آن در کانال­های خاکی، وضعیت کلی فعالیت پرورش ماهی در منطقه، مهاجرت‌ از روستاها به مناطق شهری، کمبود اشتغال و به تبع آن پائین بودن سطح درآمد و رفاه مردم، بهبود یافته و روند مثبتی را در پیش خواهد گرفت. لذا اجرای طرح با در نظر گرفتن تمهیدات زیست­ محیطی توصیه و تاکید می­گردد.