ارزیابی و اولویت بندی ذخایر ژنتیکی ماهیان سردابی کشور از جنبه های حفاظت و بهره برداری

Abstract

شناسایی گونه ها و طبقه بندی ماهیان سردابی در منابع آبی کشور از نظر علمی و اقتصادی دارای اهمیت زیادی است. بررسی پراکنش جغرافیائی، خصوصیات زیستی و جایگاه اکولوژیک گونه ها می‏تواند زمینه برنامه‏ریزی برای حفاظت و بهره‏برداری پایدار از ذخایر ژنتیکی را فراهم سازد. مهمترین گونه های سردآبی بومی شناخته شده ایران که دارای ارزش اقتصادی بالا هستند شامل تعدادی گونه از تیره آزاد ماهیان (ماهی آزاد و قزل آلای خال قرمز)، کپورماهیان (سفید ماهی رودخانه ای) و سوف ماهیان (سوف معمولی) می باشند. مشکلاتی نظیر ایجاد اختلالات ژنتیکی و متعاقبا بروز صفات نامطلوب در قزل آلای رنگین کمان، کاهش ذخایر (ماهی آزاد بهاره)، صید بی رویه و قاچاق (قزل آلای خال قرمز، سفید ماهی رودخانه ای، سوف معمولی) و یا کمبود اطلاعات زیست شناسی آنها (سفید ماهی رودخانه ای) باعث شده که ذخایر ژنتیکی این گونه ها در معرض خطر جدی، افزایش خطر انقراض و آسیب پذیر قرار گیرد. ماهی قزل آلای رنگین کمان و ماهی آزاد (به دلیل اهمیت اقتصادی و غذایی آنها)، ماهی قزل آلای خال قرمز و سوف معمولی با توجه به آسیب پذیری آنها در اولویت های حفاظت و بهره برداری قرار می گیرند.