نور روز؛ محرک شادمانی و سلامت روان ساکنین مجتمع‌های مسکونی؛ مورد مطالعاتی: مجتمع‌های مسکونی مناطق 7، 8، 12 و 14 شهر اصفهان

Abstract

ارتباط میان محیط‌های ساخته بشر و کاربران فضاها، ارتباطی دوسویه است به‌گونه‌ای که همچنان که اوضاع و شرایط محیطی بر ساختمان تأثیرگذار است، شرایط و ویژگی‌های ساختمانی نیز به‌شدت کاربران فضا را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در میان انواع محیط‌های مصنوع، بهبود کیفیت فضای سکونتی به‌عنوان فضایی که باید حامی سلامت جسمی و روانی ساکنین باشد از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا میزان حضور افراد خانواده در این فضا می‌تواند در جهت بهبود سلامت جسمی و روانی ساکنین کمک شایانی نماید. تأثیرات نور روز به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی ساختمان‌های مسکونی، بر زندگی و حیات انسان‌ها در قالب دو زیرمجموعه روان‌شناسی ادراکی و زیست‌شناسی روانی قابل پی‌جویی است. این در حالی است که راهبردهای رایج نورپردازی عملاً بر بازده انرژی و یا تأمین نور مورد نیاز برای انجام کار متمرکز است و یا به‌صورت مطالعه آزمایشگاهی و در زیر آسمان مصنوعی و بدون حضور انسان انجام ‌یافته است. از این‌رو پژوهش حاضر با هدف تبیین میزان ارتباط میان نور روز و سلامت روان و شادمانی ساکنین مجتمع‌های مسکونی و افزایش شادمانی فردی درپی یافتن چگونگی ارتباط میان نور روز و شادمانی ساکنین مجتمع‌های مسکونی در شهر اصفهان است. طرح پژوهش حاضر از نوع علّی- مقایسه‌ای است که به‌واسطه روش پیمایشی به توصیف همبستگی میان متغیرها ﺑﻪ روش ﻣﻘﻄﻌﻲ در ﺳـﺎل 1393-1392 در مجتمع‌های مسکونی کوتاه‌مرتبه (7-3 طبقه) شهر اصفهان پرداخته است. ﺑﺮای تعیین وضعیت شادمانی از اﺑﺰار ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻴﺰان شادمانی آکسفورد و فوردایس اﺳﺘﻔﺎده شد. ﺳﭙﺲ داده‌ﻫﺎی ﺑﻪ‌دﺳﺖ آﻣﺪه ﺗﻮﺳﻂ نرم‌افزار SPSS و با بهره‌گیری از آﻣﺎر ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﻣﻮرد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات نشان داد تفاوت معنی‌داری میان سطح شادمانی ساکنین مجتمع‌های مسکونی و میزان نور هر واحد وجود دارد؛ به این معنی که هرچه میزان نور واحدهای مسکونی بیشتر باشد، ساکنین از سطح شادمانی بالاتری برخوردار هستند. به‌نوعی به‌نظر می‌رسد طراحی بهینه و هدفمند نور روز در فضای سکونت در بهبود سلامت روان افراد و شادمانی ساکنین تأثیرگذار است.