فضاهای شهری سلامت محور: ویژگی های کالبدی تأثیرگذار بر چاقی افراد

Abstract

شهر و فضاهای عمومی آن، نقش مهمی در کیفیت زندگی شهروندان از طریق تأثیر بر سلامت جسمانی و روانی آ نها دارد. هم اکنون معضل بسیاری از شهروندان، بیماری های غیر واگیری است که شرایط کالبدی شهرها بر آن ها دامن می زند. پزشکان ظهور این بیماری ها را به دلیل تغییر شیوه زندگی به سوی کم تحرکی، تغذیه ناسالم، وابستگی به اتومبیل و در نتیجه اضافه وزن و چاقی افراد میدانند. فضاهای شهری موجود از یک سو با ایجاد موانع بسیار برای افراد پیاده، آ نها را به فعالیت بدنی کمتر سوق میدهند و از سوی دیگر امکان دسترسی آن ها را به مکان های عرضه تغذیه سالم محدود مینمایند. هدف این تحقیق بررسی تحقیقات موجود در رابطه با نقش فضاهای شهری در ارتقاء سلامت جسمانی با تأکید بر مسأله چاقی و دو رفتار سلامت مرتبط با آن شامل رفتار فعالیت بدنی و رفتار تغذیه افراد بزرگسال است. تا دریچه ای به سوی تحقیق میان رشته ای در حوزه سلامت و محیط انسان ساخت گشوده شود. با توجه به نوپا بودن موضوع حاضر در کشور، روش این تحقیق، مطالعه اسنادی است که بر اساس مرور ادبیات رو به رشد در دو حوزه مجزای علوم پزشکی و طراحی شهری و از طریق بررسی مستندات مربوط به تحقیقات معتبر علمی صورت گرفته است. نتایج حاصل از بررسی تحقیقات موجود، به صورت چارچوب مفهومی پیشنهادی تبیین کننده رابطه بین ویژگی های کالبدی فضاهای شهری و چاقی، همچنین دو رفتار فعالیت بدنی و تغذیه افراد بزرگسال ارائه شده است. یافته های تحقیق نشان میدهد که سلامت یکی از ابعاد بنیادی طراحی فضاهای شهری است. براساس چارچوب پیشنهادی، عوامل تأثیرگذار بر چاقی، ویژگی های کالبدی از فضاهای شهری به مثابه مبداء- مقصد، مسیر و محدوده، شامل اختلاط کاربری، ایمنی و امنیت، الگوی شبکه<br />معابر، ویژگی های زیباشناختی و اقلیمی، و قابلیت دسترسی به انواع مقاصد فعالیت بدنی و فروشگاه های غذایی می باشند. تحقیقاتی از این نوع می توانند پایه های اولیه انجام تحقیقات تجربی در کشور را فراهم نماید.