نقش برنامه ریزی کالبدی در کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر خطرات زلزله

Abstract

آمادگی قبلی برای برخورد با زلزله، یکی ازمهم‌ترین عوامل در کاهش خسارت‌های ناشی از زلزله است‌. آمادگی برای برخورد با زلزله جنبه‌های گوناگونی دارد و می‌توان با استفاده از تمهیدات برنامه‌ریزی کالبدی، شهرها را به گونه‌ای طراحی و برنامه‌ریزی کرد که به هنگام زلزله کمترین آسیب به آن‌ها وارد شود. در این مقاله شناساندن نقش برنامه‌ریزی شهری و کالبدی و موضوعات مرتبط با آن مانند: « ‌ساختار شهر، بافت شهر، شکل شهر، تراکم‌های شهری و نحوه کاهش خسارت‌های زلزله از دیدگاه برنامه شهرسازی» بررسی شده است. ساختارهای شهری گوناگون، مقاومت‌های متفاوتی در برابر زلزله دارند و شاید بتوان گفت که به طور مثال: ‌ساختار چند مرکزی بیش از ساختار تک مرکزی در برابر زلزله مقاومت دارد. با افزایش نسبت ساخته شده‌ به کل سطح زمین و یا به فضای باز، آسیب‌پذیری فضای باز ناشی از ریزش‌آوار ساختمان‌ها و غیر قابل استفاده شدن بافت افزایش می‌یابد. بعضی از کاربری‌ها در شهر وجود دارند که نقش بسیار حساسی د‌ر جلوگیری از آسیب‌پذیری شهر در برابر زلزله دارند؛‌ این کاربری‌ها به «کاربری‌های ویژه» معروفند. آسیب دیدن این کاربری‌ها به دلیل عملکرد حساسی که به هنگام وقوع زلزله‌دارا می‌باشند،‌ از حساسیت فوق‌العاده‌ای برخوردارند و ضروری است در مکانیابی این گونه کاربر‌ی‌ها دقت فراوان صورت گیرد تا حداقل به این مراکز آسیبی وارد نشود.