واکنش تابعی دو جمعیت زنبور Trissolcus vassilievi (Mayr) به تخم سن گندم (Eurygaster integriceps Puton)

Abstract

<strong>چکیده</strong> در بین دشمنان طبیعی سن گندم، زنبورهای پارازیتویید تخم نقش فعالی در کاهش جمعیت سن در مزارع دارند. در این میان زنبور<em>Trissolcus vassilievi</em> به­عنوان یکی از مهم­ترین گونه­ها در کنترل زیستی سن گندم محسوب می­شود. در این پژوهش دو جمعیت زنبور و دو جمعیت سن گندم با منشاء تبریز و ورامین مورد استفاده قرار گرفتند. آزمایش­های واکنش تابعی در دو زمان 6 و24 ساعت با استفاده از زنبورهای ماده 24 ساعته بارور تغذیه کرده نسل سوم از هر جمعیت زنبور و نتاج حاصل از تلاقی معکوس آن­ها انجام شدند. نتایج تجزیه رگرسیون لجستیک واکنش تابعی دو جمعیت زنبور به تراکم­های مختلف تخم دو جمعیت سن گندم نشان داد که در تمام تیمارها واکنش تابعی از نوع سوم بود. مقادیر پارامترهای واکنش تابعی نوع سوم شامل قدرت جستجو (b) و زمان دست­یابی (T_h) در تمام تیمارها بسیار نزدیک به­هم بود. افزایش زمان آزمایش از 6 به 24 ساعت تأثیری درمیزان پارازیتیسم نداشت و تنها باعث افزایش کاذب زمان دست­یابی و کاهش شیب خط نرخ حمله شد. بیشینه نرخ حمله در جمعیت­های اصلی بین 42 تا 45 و در تلاقی­ها حداکثر 5/47 عدد بر روز متغیر بود. زمان دست­یابی زنبورهای تبریز قدری طولانی­تر و پارامتر b در زنبورهای ورامین بیش­تر بود که نشان می­دهد در این زنبورها با افزایش تراکم میزبان، نرخ حمله با شتاب بیش­تری افزایش می­یابد، یا واکنش وابسته به تراکم قوی­تری دارند. اثر میزبان در هیچ­کدام از تیمارها معنی­دار نبود. این بررسی نشان داد زنبورهای ورامین برتری جزئی از لحاظ نرخ حمله و سرعت کاوش دارند.