اثر چهار هفته تمرین تناوبی شدید بر شاخص¬های منتخب فیزیولوژیکی و متابولیکی مردان فعّال

Abstract

چکیده <br />هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر 4 هفته تمرین تناوبی شدید بر شاخص­های منتخب فیزیولوژیکی و متابولیکی مردان فعّال بود. 14 مرد فعّال به طور داوطلب در این پژوهش شرکت کردند که به­ گونة تصادفی به دو گروه تمرین تناوبی شدید (HIT) و کنترل (CON) تقسیم شدند. پیش و پس از تمرینات آزمودنی­ها: 1) یک آزمون ورزشی فزاینده را برای تعیین VO2max و حدِّ اکثر توان درVO2max (Pmax)، 2) آزمون زمان تا واماندگی با Pmax (Tmax)، 3) 3 آزمون متناوب وینگیت با 4 دقیقه بازگشت ­به ­حالت اوّلیّه بین هر آزمون را اجرا کردند. همچنین غلظت لاکتات خون استراحتی در دقایق 3 و 20 بعد از آخرین وینگیت ‌اندازه­گیری شد. پروتکل تمرین تناوبی شدید شامل 6 الی 10 تکرار 30 ثانیه­ای با شدّت 125 درصد Pmax به همراه 4 دقیقه بازگشت­ به ­حالت ­اوّلیّه بین تکرارها، 3 روز در هفته برای یک دوره 4 هفته­ای بود، حال آن که گروه کنترل هیچ برنامة تمرینی را اجرا نمی­کردند. داده­ها با آزمون­های تی مستقل، تی زوجی، آنالیز واریانس و آزمون ‌اندازه­گیری­­های تکراری در سطح معناداری 05/0P≤ تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که پس از تمرینات VO2max، Pmax، Tmax، کل کار انجام شده در آزمون Tmax (WTmax)، حدِّ اکثر برون­ده توان، میانگین برون­ده توان و حدِّ اکثر لاکتات خون در گروه تمرین تناوبی شدید افزایش معنادار و همچنین لاکتات دوره بازگشت ­به ­حالت ­اوّلیّه به­ گونة معناداری کاهش یافت (05/0≤ P). در گروه کنترل، تغییر معناداری در هیچ کدام از متغیّرها مشاهده نشد (05/0P>). یافته­های حاضر پیشنهاد می­کند که یک دورة تمرینات تناوبی شدید با دوره­های استراحت کوتاه از کارایی بالایی برخوردار بوده که می­تواند موجب افزایش اجرای هوازی و بی­هوازی در مدّت کوتاه شود.