ارزیابی تأثیر مالچ پارسیان و پلی اکریل آمید بر تولید رواناب و رسوب خاک‌های لوم شنی گچ‌دار

Abstract

تخمین مقدار جریان آب از درون خاک‌های دست نخورده، نهشته‏های رسوبی و یا خاک‌های متراکم شده، از جمله مسائل مهم در عملیات صحرایی است. چرا که در اثر پدیده تحکیم و انحلال مواد موجود در خاک، میزان نفوذپذیری و روان‌آب سطحی با گذشت زمان تغییر می‌کنند. هدف از این پژوهش، بررسی تغییرات روان‌آب و رسوب در خاک گچ‌دار با استفاده از دستگاه شبیه‌ساز باران در دشت ارایض استان خوزستان بود. تیمارهای پژوهش شامل خاک طبیعی (شاهد)، پلی اکریل آمید در دو سطح سه و شش گرم در مترمربع (P3 و P6) و مالچ پلیمری پارسیان(Pc) است که در بافت خاک لوم شنی گچ‌دار، با دو شدت بارندگی 32 و 50 میلی‏متر بر ساعت، دو شیب 5/7 و 5/12 درصد با سه تکرار اعمال گردیدند. برای مقایسه آماری تولید روان‌آب و رسوب، از طرح کرت‌های دو بار خرد شده استفاده شد. با بررسی تغییرات مقدار رسوب برای تیمارهای مختلف، مشخص شد که در هیچ یک از حالت‌های مالچ پاشی، رسوبی تولید نشده و تنها در حالتی که سطح خاک طبیعی بود (تیمار شاهد)، رسوب تولید شده است. با بررسی تغییرات روان‌آب برای تیمارهای مختلف، مشخص شد که استفاده از مالچ‌های P3، P6 و Pc در بیشتر موارد موجب افزایش تولید روان‌آب نسبت به تیمار شاهد گردیده است. مقایسه آماری میانگین مقدار کل روان-آب تولیدی نشان داد که تیمارهای شاهد، مالچ P3، P6 و Pc با همدیگر اختلاف معنی‌داری دارند. همچنین نتایج آشکار کرد که مقدار رسوب تولیدی در تیمار شاهد اختلاف معنی‌دار با مالچ P3، P6 و Pc دارد و تیمارهای P3، P6 و Pc تولیدی رسوبی نداشته و در یک گروه قرار می‌گیرند.