تعیین حاصلخیزی خاک با استفاده از مدل تصمیم گیری چند معیاره در حوضه دشت تربرـ داریان در استان فارس

Abstract

حاصلخیزی خاک توصیف کننده توانایی و قابلیت خاک به منظور ایجاد شرایط رشد پایا، بهینه و مطلوب گیاه است. عناصر موجود در خاک اثرات سازنده ای بر روی ساختمان، بافت ، میزان نگهداشت آب و نفوذ آب در خاک دارند. از طرفی با توجه به درصد عناصر موجود در خاک، میزان کود مورد استفاده برای گیاهان مختلف متفاوت می باشد. این پژوهش سعی دارد که به بررسی حاصلخیزی خاک در حوضه دشت تربرـ داریان استان فارس(غرب ایزدخواست) را مورد بررسی قرار دهد. در این مطالعه پارامترهایی مانند پتاسیم، فسفر، مواد آلی، مس، منگنز، روی و آهن مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. برای این منظور از داده های 38 نمونه خاک منطقه استفاده و از روش میانگین عکس فاصله (IDW) به منظور تهیه نقشه پهنه بندی هر یک از عناصر در محیط GIS استفاده شد. همچنین به منظور همگن ساختن هر یک از داده ها به منظور تهیه نقشه نهایی حاصلخیزی خاک از روش فازی استفاده شد. توابع عضویت فازی با استفاده از استاندارد‌های حاصلخیزی خاک تهیه شدند. در نهایت به منظور تهیه نقشه نهایی حاصلخیزی خاک با سطح اطمینان های مختلف از روش میانگین وزنی مرتب شده (OWA) استفاده شد. نتایج نهایی حاصل از حاصلخیزی خاک منطقه مورد مطالعه با استفاده از روش OWA نشان داد که با کاهش ریسک پذیری (بدون trade-off) اکثر قسمت‌های منطقه مشکلی از نظر حاصلخیزی خاک ندارد به طوریکه کلاس 4 و 5 با ویژگی حاصلخیزی خاک متوسط و خوب، دارای مساحت بیشتری نسبت به بقیه کلاس‌ها می باشند. با افزایش سطح اطمینان و کاهش ریسک پذیری، مناطق نامناسب از نظر حاصلخیزی خاک بیشتر شد. به طوریکه بیشتر منطقه مورد مطالعه در کلاس یک که دارای حاصلخیزی خاک نامناسبی است، قرار گرفتند.