تحلیل و نقد روایت آکوئیناس ازمدل خلقت سینوی

Abstract

از قدیمی ­ترین و مهم‌ترین مسائل متافیزیک چگونگی پیدایش کثرت و ربط آن به وحدت بوده است. ابن‌ سینا در این مسئله دیدگاهی دارد که آکوئیناس در آثار خود، آن را روایت کرده است. دو نقد بر روایتِ آکوئیناس از ابن‌سینا وارد است: 1. آکوئیناس در گزینش برخی از واژگان لاتین برای رساندن مقصود ابن‌سینا به‌طور دقیق عمل نکرده است؛ 2. او واژۀ «قوه» را در روایت خود آورده و آن را بر همه ماسوی الله اطلاق کرده است؛ حال‌آنکه چنین اصطلاحی در ادبیات سینوی (به‌ویژه در کتاب شفا) مشاهده نمی­شود. پس مسئلۀ اصلی تحقیق این است که چرا آکوئیناس چنین روایتی از نظامِ خلقتِ ابن‌سینا ارائه می­دهد؟ به باور نگارندگان قرائنی وجود دارد که آکوئیناس از طریق غزالی با این نظر ابن‌سینا آشنا شده و همین امر در روایتِ او از ابن‌سینا تأثیرگذار بوده است. خوانش و معادل‌سازی آکوئیناس هرچند از جهاتی متفاوت با عبارات ابن‌سینا است، اما درعین‌حال می­توان آن را سازگار با نظام فلسفۀ ابن‌سینا دانست.