بهره‌گیری از رهیافت فضای سبز عمودی در جهت افزایش فضای سبز شهری (مطالعه موردی: مجتمع مسکونی گلدشت معالی‌آباد شیراز)
چکیده
رویکرد طراحی و ایجاد فضاهای سبز بر سطح زمین، به‌مرورزمان با مشکلات متعددی مواجه شده است. برای رفع این مشکلات رویکرد طراحی و ایجاد فضاهای سبز بر روی پیکرة محیطِ انسان‌ساخت، پیشنهاد و تحت عنوان فضای سبز عمودی معرفی و بکار گرفته شد. ساختمان‌ها گسترده‌ترین محیطِ انسان‌ساخت هستند؛ از این رو در کانون توجه طراحی و ایجاد فضاهای سبز قرارگرفته‌اند و فضاهای سبز عمودی در ساختمان‌ها به دو شکل بام سبز و دیوار سبز طراحی و ایجاد شده‌اند. مهم‌ترین ویژگی بام و دیوار سبز، پایداری آن‌ها است و مهم‌ترین عامل در پایداری بام و دیوار سبز، انتخاب گیاه متناسب با شرایط طبیعی محیط است. با رعایت این شرط توسعة فضاهای سبز عمودی می‌تواند نقش مؤثری در افزایش سهم سرانة فضای سبز برای شهروندان، به‌خصوص در کلان‌شهرها، در یک بازه زمانی بلندمدت ایجاد کند. کلان‌شهر شیراز نیز با مساحت 1268 کیلومترمربع و جمعیت یک‌میلیون و 547 هزار و 231 نفر، دارای سطح سبز 28 میلیون و 863 هزار و 872 مترمربعی است و سهم سرانة فضای سبز در آن ناچیز و در مناطق مختلف شهری متفاوت است. منطقة 6 شهری شیراز یکی از مناطقی است که نسبت به سایر مناطق از سهم سرانة فضای سبز اندکی برخوردار است و با دربرداشتن ساختمان‌های بلندمرتبه بستر مناسبی برای طراحی و توسعة فضای سبز عمودی دارد. این مطالعه در مجتمع مسکونی گلدشت معالی‌آباد منطقة 6 شهری شیراز انجام شده است. در این مطالعه هشت گیاه پُرکاربرد در طراحی دیوار، سبز بررسی شده‌اند تا ارجح‌ترین گیاه برای استفاده در شهر شیراز انتخاب شود. برای این منظور بر اساس چهار معیار دما، بارندگی، خشکی و تعداد روزهای آفتابی، از روش فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی استفاده شده است. نتایج نشان داد گیاه موچسب نسبت به سایر گیاهان از ارجحیت بیشتری برای طراحی دیوار سبز در این مجتمع برخوردار است؛ همچنین گیاهان پیچ گلیسین، شب بو، آبشار طلایی، عشقه، زرشک زینتی، گلنار و پیچ امین‌الدوله در اولویت‌های دوم تا هشتم قرار گرفتند. به‌طورکلی و بر اساس نتایج مطالعه چهار معیار اقلیمی دما، رطوبت، خشکی و تعداد روزهای آفتابی، با تأثیر بر ویژگی‌های سرشتی گیاهان، ازجمله نیاز دمایی، نیاز آبی، مقاومت به خشکی و نیاز نوری، مؤثرترین عوامل اکولوژیکی بر استقرار گیاهان در یک محیط هستند؛ از این رو انتخاب گیاه برای طراحی دیوار سبز بر اساس عیارهای مذکور و با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی، بر پایداری دیوار سبز و درنتیجه اثرگذاری آن برافزایش سهم سرانة فضای سبز، اثر مثبت دارد.
کلید واژگان
فضای سبز عمودیدیوار سبز
تصمیم‌گیری چند معیاره
فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی
شماره نشریه
19تاریخ نشر
2017-12-221396-10-01
ناشر
شهرداری شیرازسازمان پدید آورنده
دکترای تخصصی بیوتکنولوژی گیاهیکارشناسی ارشد مهندسی طراحی محیط
