تأثیر تغییرات تراز آب مخزن سد و استفاده از سیستم‌های زهکشی قائم بر پتانسیل لغزش در یک شیروانی خاکی

Abstract

فعال شدن مجدد زمین‌لغزش‌های قدیمی از جمله مسائلی است که بنا به خطرات جانی و مالی که در پی دارد، امروزه مورد توجه مهندسین ژئوتکنیک قرار گرفته است. از جمله راه‌ حل‌های مؤثری که می‌توان برای افزایش پایداری شیروانی­های خاکی قرار گرفته در معرض آب به کار برد، استفاده از سیستم‌های زهکشی است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر تغییرات تراز آب مخزن بر پایداری زمین‌لغزش‌های باز فعال شده در حاشیه مخازن سدها و همچنین مقایسه نتایج فاصله‌داری به‌ دست ‌آمده از روابط هوگهات و توازن انرژی می‌باشد. بدین منظور از داده‌های مخزن جناح راست سد قلعه چای به‌ عنوان آزمونه استفاده ‌شده است، و تمامی مطالعات بر روی این شیروانی صورت گرفته است. نتایج بررسی‌ها حاکی از وجود دو روند مختلف در تغییرات ضرایب اطمینان نسبت به تغییرات تراز آب مخزن سد هستند، در روزهای اولیه آبگیری، ضریب اطمینان با افزایش تراز آب افزایش ‌یافته و سپس افزایش تراز آب مخزن سد موجب کاهش ضریب اطمینان می‌شود. با نصب سیستم‌های زهکشی قائم روند تغییرات ضرایب اطمینان نسبت به تغییرات تراز آب مخزن به یک‌ روند منحصر به ‌فرد تغییر یافته است و ملاحظه می­شود که زمین لغزش از وضعیت ناپایدار کنونی به وضعیت پایدار خواهد رسید. با توجه به فرضیات معادله هوگهات در بررسی فاصله­داری زهکش­ها، که شیب هیدرولیکی در هر نقطه با شیب هیدرولیکی بالای آن نقطه برابر است و با علم به حساسیت فاصله­داری زهکش­ها به شدت تغذیه هیدرولیکی، ملاحظه می­شود که در معادله هوگهات شیب هیدرولیکی به صورت دقیق تعیین نمی­شود. بنابر این شدت تغذیه محاسبه شده عددی دور از واقعیت بوده و فاصله­داری زهکش­ها با استفاده از این معادله به صورت دقیق تعیین نخواهد شد.