تأثیر سری صفحات مثلثی در قوس ملایم 90 درجه بر الگوی توپوگرافی بستر

Abstract

صفحات مثلثی از جمله سازه­های زیست­محیطی هستند که با اصلاح الگوی جریان در قوس رودخانه از بروز آبشستگی در پاشنه ساحل جلوگیری و باعث تثبیت ساحل می‌شوند علاوه بر این، آن­ها موجب ترمیم و توسعه زیستگاه آبزیان رودخانه نیز می­گردند. از آن­جا که در رابطه با فاصله قرارگیری این سازه­ها از یکدیگر در قوس معیاری ارائه نشده ‌است، این تحقیق جهت بررسی تأثیر قرارگیری صفحات مثلثی در قوس ملایم 90 درجه بر توپوگرافی بستر با فواصل 4، 5، 6 و 8 برابر طول مؤثر صفحه (Le) انجام گردید. در این پژوهش، زاویه صفحات مثلثی نسبت به ساحل بالادست 30 درجه بوده است. آزمایش­ها تحت شرایط مختلف جریان (‌اعداد فرود 243/0، 262/0، 292/0 و 321/0) انجام شدند. نتایج نشان دادند که، صفحات مثلثی سبب انحراف جریان از ساحل بیرونی به طرف مرکز و قوس داخلی مجرا و در نتیجه تشکیل خط­القعر در نزدیکی ساحل داخلی شده­اند. با افزایش فاصله صفحات از یکدیگر، مقدار فرسایش خط­القعر کاهش یافت. به طور متوسط حداکثر عمق آبشستگی خط­القعر در فواصل4Le و 5Le، 6Le، 8Le به ترتیب 36/0، 33/0، 3/0 و 26/0 برابر طول مؤثر اولیه سازه بوده است. در همه آزمایش­ها حداکثر عمق آبشستگی، در پنجه صفحات رخ داد. با افزایش فاصله بین صفحات، حداکثر عمق آبشستگی و گسترش آن تا ساحل بیرونی افزایش یافت به طوری که فاصله 8 برابر طول مؤثر سازه، فاصله مناسبی برای صفحات مثلثی نیست. به طور متوسط حداکثر عمق آبشستگی در فواصل4Le ، 5Le، 6Le و 8Le به ترتیب 38/0، 46/0، 52/0 و 66/0 برابر طول مؤثر اولیه سازه بود.