بررسی اثر الیسیتورهای عصاره مخمر و سالیسیلیک اسید بر درصد زنده مانی سلول و میزان متابولیت‌های ثانویه بتاکاریوفیلن و ایزوپولگون در کشت سلولی پونه (Mentha pulegium)

Abstract

کشت بافت و سلول گیاهی به عنوان یک روش پایدار برای بررسی متابولیت‌های ثانویه گیاهی به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است. به دلیل جایگاه مهم پونه (Mentha pulegium) در صنایع غذایی، داروئی و بهداشت، کشت سلولی آن به منظور بررسی تاثیر غلظت‌های مختلف الیسیتورهای عصاره مخمر و اسید سالیسیلیک بر درصد زنده مانی سلول‌ها و میزان متابولیت‌های ثانویه ایزوپولگون و بتاکاریوفیلن انجام شد. از محیط کشت MS حاوی تنظیم کننده رشد گیاهی 2,4-D با غلظت 1 میلی گرم بر لیتر بدون افزودن آگار به همراه غلظت‌های مختلف الیسیتورهای عصاره مخمر و سالیسیلیک اسید استفاده شد. پس از گذشت ده روز، میزان این دو متابولیت ثانویه با استفاده از GC-MS و درصد زنده مانی سلول‌ها به وسیله تست تترازولیوم مورد بررسی قرار گرفت. در کشت سلولی، با افزایش غلظت هر دو نوع الیسیتور درصد زنده مانی سلول‌ها کاهش و میزان متابولیت ثانویه بتاکاریوفیلن نسبت به گیاه طبیعی به طور معنی داری افزایش یافت (بیشترین مقدار این متابولیت، در کشت سلول حاوی 80 میلی گرم بر لیتر مشاهده شد). با توجه به اینکه افزایش مقدار متابولیت‌های ثانویه هدف اصلی کشت سلول گیاهی است، استفاده از غلظت‌های بالای الیسیتور برای افزایش بتاکاریوفیلن با وجود کاهش زنده مانی سلول‌ها توجیح می‌شود. مقدار ایزوپولگون در گیاه طبیعی بیشتر از کشت سلول بود همچنین در کشت سوسپانسیون سلولی، با افزایش غلظت محرک عصاره مخمر و سالسیلیک اسید، میزان ایزوپولگون کاهش یافت بنابراین کشت سلول حاوی این دو الیسیتور به منظور افزایش این متابولیت ثانویه توصیه نمی‌شود.