قارچ ها به عنوان یکی از عوامل فرسودگی زیستی بنای آرامگاه کوروش کبیر

Abstract

پاسارگاد، پایتخت سلسله¬ی هخامنشیان در زمان کوروش کبیر است که زمان ساخت آن به قرن ششم قبل از میلاد مسیح برمی¬گردد. از مهم ترین آثار باستانی پاسارگاد، مقبره ی کوروش کبیر است که عمده آن از سنگ¬های آهکی ساخته شده است. پاسارگاد، دومین بنای تاریخی بزرگ بعد از پرسپولیس می باشد. این بنا توسط UNESCO به عنوان میراث جهانی شناخته شده است. <br />این مطالعه به شناسایی قارچ های عامل فرسودگی زیستی این بنا که برای اولین بار در ایران انجام گرفته است می پردازد. بطور کلی با استفاده از محیط های کشت Potato Dextrose Agar و Sabouraud Dextrose Agar، 33 جدایه از سطوح سنگی آرامگاه به¬دست آمد. از جدایه ها کشت خالص تهیه شد. برای مشاهده میکروسکوپی ساختارهای زایشی و رویشی قارچ، از تکنیک اسلاید کالچر استفاده شد و قارچ ها بر اساس خصوصیات شکلی میکروسکوپی و ماکروسکوپی شناسایی شدند. در این بررسی، قارچ¬های رنگی و مخمر ها جدا شدند. قارچ هایAlternaria sp. Cladosporium sp., Ulocladium sp., Fusarium sp., Humicula sp., Arthirinium sp. و مخمر ها، قارچ های غالب جدا شده از سطوح مذکور بودند. میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) برای مشاهده ی روند فرسودگی زیستی ناشی از رشد قارچ استفاده شد و پدیده هایی مانند ایجاد حفره های زیستی، شکرزدگی و سنگ شویی به خوبی قابل رویت بود. این پدیده ها در اثر رشد میسلیوم قارچ ها و نفوذ آن به درون سنگ و ترشح متابولیسم¬های قارچی رخ می دهند. جداسازی و شناسایی جدایه ها، اولین قدم در محافظت از سطوح آثار باستانی می¬باشد.