تحلیل روان‌شناختی‌‌ ـ سیاسی داستان سیاوش

Abstract

داستان سیاوش یکی از مهم‌ترین داستان‌‌های شاهنامه است که می‌‌توان آن را از جنبه‌‌های مختلف داستانی، اخلاقی، عاشقانه، روان‌شناختی‌‌ و سیاسی بررسی کرد. هدف از نگارش این مقاله، بررسی نقش سیاست و قدرت‌‌خواهی در این داستان، با تکیه بر روان‌شناسی شخصیّت است و روش تحقیق نیز تحلیلی و توصیفی است. این پژوهش شامل دو بخش است: در بخش نخست، از نظر روان‌شناختی‌‌، شخصیّت سودابه و سیاوش به عنوان دو شخصیّت اصلی داستان بررسی شده‌‌اند و در بخش دوم، نقش انگیزه‌‌های سیاسی و قدرت‌‌خواهی در پیرنگ و کشمکش‌‌های داستان، مورد واکاوی قرارگرفته و علّت رفتارهای سیاسی شخصیّت‌‌های داستان به خصوص سیاوش و سودابه بر اساس تیپ شخصیّتی آن‌‌ها و مسائل روان‌شناسی تحلیل شده است. سودابه با توجّه به تیپ شخصیّتی‌‌اش ـ پرشور ـ کاری می‌‌کند که سیاوش از دربار کاووس بیرون رود. سیاوش نیز شخصیّتی محتاط و بدگمان ـ مراقب ـ دارد. این موضوع سبب می‌‌شود که وی نیز نتواند چندان با کاووس و سودابه رابطة درستی برقرار کند و رفتار سیاسی مناسب از خود نشان دهد. افراسیاب به دلیل سوءظن دستور به کشتن سیاوش می‌‌دهد و گرسیوز به سبب عقدة حقارت و تحقیر شدن از جانب سیاوش، سعی می‌‌کند از او انتقام بگیرد.