مکان‌یابی بهینه استقرار گلخانه‌های کشت سبزیجات پر مصرف در استان قم (با تاکید بر مصرف بهینه انرژی)

Abstract

<em>با توجه به محدودیت منابع، یکی از مهمترین عوامل موثر در جهت مصرف بهینه انرژی در کشت گلخانه ای، توجه به شرایط اقلیمی به ویژه دما در مکانیابی محل استقرار واحدهای گلخانه است. از آنجایی که هر محصول نیاز به شرایط دمایی خاص دارد، می توان با مکان یابی صحیح واحدهای گلخانه بر اساس کشتهای غالب در هر منطقه انرژی مصرفی را به طور قابل ملاحظه ای در این صنعت کاهش داد و از هدر رفت مقادیر زیادی انرژی و صرف هزینه های هنگفت جلوگیری کرد. در این تحقیق برای نیل به این هدف، داده های روزانه دمای 6 ایستگاه هواشناسی در سطح استان قم که دارای اطلاعات کامل در دوره آماری 2015-2005 استفاده شد. در این پژوهش جهت پهنه بندی نیازهای فصلی و سالانه گرمایشی و سرمایشی استان ابتدا در محیط اکسل داده ها پردازش و معادله همبستگی بین نیازهای فوق با ارتفاع تشکیل و سپس با استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS و بکارگیری لایه رقومی DEM محدوده مورد مطالعه، نقشه­های نیازهای گرمایشی و سرمایشی ترسیم شد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که میزان نیاز انرژی برای مصارف سرمایش (CDD) و گرمایش (HDD) در فصول مختلف سال، تابع ارتفاع بوده و در نواحی کوهستانی غرب و جنوب استان ، میزان نیاز به گرمایش سالانه بیشتر بوده و با حرکت به سمت شرق و شمال استان ، نیاز سرمایشی افزایش می یابد. در واقع الگوی زمانی و مکانی نیاز سرمایشی و گرمایشی از شرایط ارتفاعی منطقه تبعیت می کند. کمترین درجات سرمایش سالانه به ترتیب در جنوب به مقدار (06/122) در ایستگاه وشنوه و بیشترین آن در ایستگاه کوه سفید در</em> <em>شرق استان قم به مقدار (27/796) وجود دارد. همچنین بیشترین و کمترین نیاز گرمایش سالانه در ایستگاه وشنوه و قم به ترتیب به مقدار (37/2782) و (55/1705) دیده می شود. نتایج نشان داد که به ازای هر 100 متر افزایش ارتفاع ،میزان نیازسرمایشی محیط گلخانه62/50 درجه روز کاهش و مقدار میزان نیاز گرمایشی 52/84 درجه روز افزایش می یابد.همچنین دوره سرمایش 4.8 روز کوتاهتر و دوره گرمایش 5.8 روز طولانی تر میشود</em> <em>نتایج و دستاوردهای این تحقیق برای مکانیابی بهینه کشت‌های گلخانه در جهت توسعه پایدار حائز اهمیت است.</em>