ارزیابی روش‌های مختلف ریز مقیاس نمایی برای شاخص‌های جریان کمینه تحت اثرات تغییر اقلیم

Abstract

<em>پدیده‌ی تغییر اقلیم در آینده تبدیل به یک چالش جدی خواهد شد که رژیم‌های جریان مانند جریان‌های سیل آسا و جریان‌های کمینه و همچنین منابع آب موجود را دستخوش تغییرات خواهد نمود. از این رو در مطالعات مختلف بر اثرات تغییر اقلیم تمرکز شده است اما متاسفانه درباره اثر این پدیده بر جریان کمینه و شاخص‌های آن توجه کمتری از سوی محققان صورت گرفته است. هدف از این پژوهش تخمین اثرات تغییرات اقلیم بر جریان‌های کمینه با استفاده از مدل بارش-رواناب HEC-HMS و تغییرات در رژیم جریان مثل فراوانی ، احتمال و دوره بازگشت جریان کمینه ناشی از آن در دوره آینده (2069-2040) می‌باشد. همچنین عدم قطعیت مربوط به روش‌های ریز مقیاس نمایی با دو روش آماری (مدل SDSM) و روش عامل تغییر لحاظ شده است و نیز از خروجی‌های مدل CanESM2 حاصل از گزارش پنجم هیئت بین الدولی تغییر اقلیم IPCC بهره برده شده است. نتایج روش آماری نشان از کاهش جریان حوضه در ماه‌های خشک شامل جولای، اوت و سپتامبر دارد و روش عامل تغییر حاکی از افزایش جریان حوضه در ماه‌های نوامبر، دسامبر، ژانویه و فوریه و کاهش آن در مابقی فصول شامل بهار، تابستان می‌باشد. کاهش جریان خروجی حوضه طی دوره جریان کمینه در خروجی‌های هر دو روش ریز مقیاس نمایی کاملا مشهود می‌باشد که این موضوع پدیده‌ای بحرانی می‌باشد. مقدار شاخص 7Q10 نیز در روش آماری و عامل تغییر به ترتیب به حدود 008/0 و صفر در دوره آینده رسیده است در حالی که این مقدار در دوره پایه متناظر به ترتیب 724/0 و 429/1 متر مکعب بر ثانیه بود. همچنین شاخص Q₈₀ نیز با کاهش شدید به مقدار 1/ 0 تا 3/0 در هر دو روش ریز مقیاس نمایی رسیده است. در کل نتایج نشان دهنده‌ی کاهش شدید جریان‌های کمینه و ایجاد شرایط بحرانی برای حوضه رودخانه قره‌سو در دوره آینده است.</em>