صلاحیت دادگاه‌های ایران در قلمرو حقوق بین‌الملل خصوصی

Abstract

قانون مدنی، در ماده‌ی 971 در خصوص تعیین صلاحیت دادگاه‌های داخلی، برای رسیدگی به دعاوی بین‌المللی و نیز آیین دادرسی قابل اجرا در این دعاوی، متضمن این قاعده است که دعاوی از حیث صلاحیت محاکم و قوانین راجع به اصول محاکمات تابع قانون محلی است که در آنجا اقامه می‌شود. اما، قوانین داخلی ایران، در خصوص ماهیت و موارد صلاحیت بین‌المللی دادگاه‌ها قواعد خاصی وضع نکرده است. سؤالی که مطرح می‌شود، این است که برای تعیین صلاحیت بین‌المللی دادگاه‌های ایران چه قواعدی حاکم است؟ منابع به وجود آورنده‌ی صلاحیت بین‌المللی کدام است؟ در دعاوی خصوصی بین‌المللی، قاضی باید با استفاده از مقررات صلاحیت داخلی موجود، برای احراز صلاحیت بین‌المللی اقدام کند. آن‌چه در تعیین صلاحیت قضایی، مورد توجه دادگاه قرار می‌گیرد وجود عوامل ارتباط میان دعوا با نظام قضایی ایران است. برای اعمال صلاحیت، باید ارتباط بین موضوع دعوا و دادگاه ایران وجود داشته باشد. در این مقاله تلاش شده است منابع، مبانی و قواعد صلاحیت بین‌المللی دادگاه‌های ایران با توجه مسأله تعارض قوانین در حقوق بین‌الملل خصوصی مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد. <br /><br />کلیدواژه‌ها: صلاحیت، دادگاه‌های ایران، حقوق بین‌الملل خصوصی، تعارض صلاحیت، دعاوی بین‌المللی.