احساس همجواری با سریال‌های عامه ماهواره‌ای

Abstract

در مقاله حاضر، به این موضوع پرداخته می‌شود که چطور با وجود دور بودن فضای فرهنگی سریال‌های اخیر ماهواره‌ای از جامعه ایران، مخاطبان آنها توانسته‌اند در بسیاری از موارد با این سریال‌ها ارتباط نزدیک و حس همجواری برقرار کنند. در این پژوهش، با تقسیم افراد به سه گروه شمال شهر تهران، جنوب تهران (حومه) و روستا، هفده نفر از میان جوانان استان تهران به شیوه نمونه‌گیری تدریجی انتخاب شده‌اند و مورد مصاحبه‌های گروهی متمرکز قرار گرفته‌اند. نتایج حاصل از مصاحبه نشان می‌دهد که دو گروه با عقایدی از دو قطب مخالف، رو به ‌روی هم قرار داشتند: مصاحبه‌شوندگان گروه شهری و مصاحبه‌شوندگان گروه روستایی. گروه حومه هم تقریباً جایی در بین این دو گروه، و البته متمایل به سمت دیدگاه‌های شمال شهری‌ها، قرار گرفته بودند. مصاحبه‌شوندگان متعلق به گروه شمال شهر بیشتر بر مشابهت‌های محیطی و فرهنگی خود با مضامین این سریال‌ها تکیه داشتند و نوعی همجواری ارزشی و ظاهری با این سریال‌ها نشان می‌دادند ـ همجواری ملی و محلی. اما افراد متعلق به گروه روستایی بیشتر به تضاد فرهنگی و محیطی خود با این سریال‌ها اشاره می‌کردند و احساس همجواری آنها فقط به لحاظ ژانری بود.