بررسی و نقد کتاب اروپا از دوران ناپلئون

Abstract

<em>اروپا از دوران ناپلئون</em> کتابی جامع در تاریخ اروپای لیبرال (نه تاریخ لیبرال اروپا)، به‌قلم دیوید تامسن، فیلسوف سیاسیِ لیبرال‌مشربِ انگلیسی است که به‌رغم پافشاری‌اش در موضع لیبرالیستی در تبیین، نقد، و بررسی کلیت یک‌پارچه‌ای از اروپا که میراث تاریخی‌اش را از عوامل یگانه‌آفرین و وحدت‌زا می‌گیرد. اما غفلت از نکته‌ای قابل‌اعتنا نگرش تاریخی تامسن در تاریخ اروپا را با چالش مواجه می‌کند و آن عدم تدقیق بر آن دسته از عوامل تاریخی در قرون جدید است که تفکر یک‌پارچه‌گرای تامسن از اروپای معاصر را مخدوش می‌کند. به‌نظر تامسن، درک تاریخ «مدرن اروپا» فقط با پژوهش در نیروهای فراگیر امکان‌پذیر است که طی زمان بر شکل‌گیری آن از بریتانیا تا بالکان اثرگذار بوده‌اند. بدین سبب، وی بر مجموع عواملی کلی نظیر رشد جمعیت، صنعتی‌شدن، توسعۀ ماورای بحار، دموکراسی، سوسیالیسم، ناسیونالیسم، و روابط میان جنگ و انقلاب تأکید می‌گذارد. تامسن این عوامل را نه کشور‌به‌کشور، بلکه مرحله‌به‌مرحله در روح کلیت اروپا تا شکل‌گیری تمدن و فرهنگ آن طی دو قرن اخیر بررسی می‌کند. در‌حالی‌که با تدقیق در عبارت فوق مشخص است که تامسن مجموعۀ عواملی که زمینه را برای وارد‌شدن به اروپای مدرن فراهم کرده، نادیده گرفته است.