آسیب شناسی فردگرایی جوانان در خانواده های ایرانی از دیدگاه کارشناسان

Abstract

زمینه و هدف: امروزه فردگرایی تاثیرات زیان باری را در حوزه‌های مختلف زندگی از جمله خانواده برجای گذاشته است. هدف این پژوهش، آسیب‌شناسی فردگرایی جوانان در خانواده‌های ایرانی و ارائه راهکارهایی برای کاهش آسیب است. روش: این پژوهش از نوع کیفی است و به روش نظریۀ زمینه‌ای اجرا شده است. جامعه پژوهش را صاحب نظران حوزه خانواده و دین در دانشگاه‌ها، مراکز مشاوره خانواده و اورژانس اجتماعی بهزیستی در شهرستان ساری تشکیل داده‌اند و با کمک مصاحبه هدفمند با 17 نفر، اشباع نظری حاصل شده است. داده‌ها طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شده‌اند. برای اعتبارپذیری، از راهبرد «مثلث‌سازی» استفاده شده، یعنی سه پژوهشگر داده‌ها را مورد بازنگری قرار داده‌اند و برای قابلیت اطمینان نیز در مورد متن و دسته بندی‌ها، از نظرات خبرگان استفاده شده است. یافته‌ها و نتایج: این پژوهش نشان داد که فردگرایی جوانان در خانواده در سه زمینه معنایی، تعاملی و کنشگری ظهور می‌یابد و سه دسته عوامل در سطح میانه، خرد و کلان موجب فردگرایی جوانان در خانواده می‌شود و با پنج پیامد: آسیب ساختاری، ارتباطی، فرهنگی، محیطی و اجتماعی همراه خواهد بود. راهکارهای کاهنده فردگرایی را نیز می‌توان در سه دسته راهکارهای برون‌خانواده، درون‌خانواده و برون‌خانواده- درون‌خانواده جای داده و حول مقوله «فردیت واگرا و متظاهرانه» تبیین نمود.