بررسی تأثیر آموزش کارکنان ضابط ناجا در ارتقای نظم در جامعه (با رویکرد احترام به حقوق متهم و شاکی)

Abstract

مقدمه: نیروی انتظامی در راستای تأمین نظم و امنیت در جامعه، مأموریت‌های بسیار مهمی را عهده‌دار است. یکی از مهم‌ترین این مأموریت‌ها، انجام وظایف به عنوان ضابط می‌باشد. بر اساس قانون، ضابطان عام شامل فرماندهان، افسران و درجه‌داران نیروی انتظامی جمهوری اسلامیایران است که آموزش مربوط را دیده باشند (قانون آیین دادرسی کیفری، 1392، ماده 29). از مؤلفه‌های مهم آموزش کارکنان ضابط ناجا، آموزش مؤلفه‌های مربوط به رعایت حقوق متهم و شاکی است. روش: روش به‌کار رفته در این پژوهش، از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش، پیمایشی است. نگارندگان با بهرهگیری از منابع و مطالعات اسنادی و نیز تجربیات چند دهه‌ای در حوزه قضایی و ضابطیت، به بررسی موضوع پرداختند. برای نیل به هدف، پرسشنامه‌ای تهیه و در اختیار جامعه آماری قرار گرفت. جامعة آماری این پژوهش، افراد تحصیلکردة آشنا به مباحث حقوقی و ضابطین بوده که در تهران سکونت دارند. حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران ، شامل 384 نفر شد. برای تعیین میزان پایایی پرسشنامه که به صورت طیف پنج گزینه‌ای لیکرت بود، قبل از اجرای آن به صورت نمونه بین 15 نفر توزیع گردید و پس از تکمیل داده‌ها، با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ سؤالات پرسشنامه توسط نرم‌افزار SPSSو LISRELمورد محاسبه واقع و در سطح 94/0 تأییدگردید. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در میان تمامی مؤلفه‌های مربوط به آموزش کارکنان ضابط ناجا، به ترتیب سه مؤلفة رعایت حقوق شهروندی، تفهیم کتبی حقوق مندرج در قانون به متهم و اخذ رسید و عدم اجبار و اکراه متهمین، نقش بسیار مهمی در رعایت حقوق متهم و شاکیداشته و برآیند آموزش صحیح، در ارتقای نظم و امنیت جامعه نقش مهمی ایفا می‌نماید. نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش، می‌توان اذعان نمود که آموزش صحیح و مبتنی بر قانون کارکنان ضابط ناجا، در ارتقای نظم و امنیت در جامعه (با رویکرد احترام به حقوق متهم و شاکی) تأثیر دارد.