تحلیل فضایی تأثیر عوامل جمعیتی بر جرم سرقت

Abstract

زمینه و هدف: یکی از مسائل مورد توجه در شهرهای جهان، نرخ بالای جرم و افزایش ناهنجاری­‌های اجتماعی در آن‌ها است. وقوع جرم سرقت به عنوان یک پدیدۀ نامطلوب اجتماعی، علل اقتصادی و اجتماعی متعددی داشته و­ با ­توجه به اهمیت موضوع، در سال‌های اخیر و در کشورهای مختلف و از جمله ایران، مطالعات گسترده­‌ای برای شناسایی، تبیین و تأثیر علل وقوع آن انجام شده است و تحقیق حاضر نیز کوششی در این راستا است. روش‌: این مقاله از حیث هدف و ماهیت، کاربردی بوده و از نظر شیوۀ اجرا، پیمایشی به صورت تحلیلی- استنباطی است. جامعۀ آماری شامل سرقت­‌های منازل در مناطق 22 گانۀ شهر تهران مربوط به سال 1395 که از معاونت طرح و برنامه و بودجۀ ناجا و سایر متغیرهای جمعیتی از مرکز آمار ایران تهیه شده است. تجزیه و تحلیل داده­‌ها با استفاده از تحلیل فضایی و به کار بردن مدل رگرسیون جمعی ساختاری به روش تقریب لاپلاس آشیانی جمع‌بسته بوده و تمامی محاسبات با استفاده از بستۀ نرم­افزار INLA در محیط برنامه­نویسی R انجام شده است. یافته­‌ها: در دورۀ مورد بررسی، متغیرهای نرخ طلاق، اعتیاد به مواد مخدر و مهاجرت به ترتیب با فراوانی 53 درصد، 15 درصد و 37 درصد بر جرم سرقت در شهر تهران تأثیرگذار بوده، به طوری که افزایش آن‌ها موجب افزایش نرخ سرقت شده است و جمعیت شناور به میزان 14 درصد موجب کاهش نرخ سرقت شده است. نتیجه‌گیری: متغیرهایی نظیر طلاق، اعتیاد به مواد مخدر و مهاجرت به شهرهای بزرگ با ارتکاب سرقت رابطۀ معنادار و مستقیم داشته اما جمعیت شناور با سرقت رابطۀ معکوس دارد.