پلیس و کشف جرم در حریم خصوصی با نگاهی به قانون آیین دادرسی کیفری 1392

Abstract

دامنه و ماهیت وظایف و فعالیت‌های روزمرۀ پلیس به‌گونه‌ای است که باعث ایجاد تعامل گستردۀ این نهاد با حوزه‌های مختلف حریم خصوصی شهروندان می‌شود. این نهاد از یک طرف به عنوان ضابط قضایی و نیروی ایجاد امنیت در جامعه، پاسدار حقوق مردم از جمله حق حریم خصوصی است و از طرف دیگر، با توجه به تسلط بر ابزارهای مدرن و گستردگی وظایف و اختیاراتی که از آن برخوردار است، به دلایل مختلف بالأخص انگیزۀ دستیابی به ادلۀ جرم و عدم آگاهی برخی نیروهای خود نسبت به قوانین و مقررات، ظرفیت بالایی در نقض حریم خصوصی اشخاص دارد. در این مقاله، قوانین و مقررات حاکم بر وضعیت‌هایی که ممکن است در آن، انجام اقدامات و وظایف پلیس، در تعارض با حق حریم خصوصی اشخاص قرار گیرد، مورد بحث و بررسی قرار گرفت. روش تحقیق، توصیفی – تحلیلی است در ضمن، از مطالعه یافته‌های تحقیقات عینی، مشاهدۀ برخی پرونده‌ها، اسناد و مدارک تقنینی، قضایی و پلیسی استفاده شده است. بررسی تکالیف و اختیارات قانونی پلیس در ارتباط با همۀ ابعاد حریم خصوصی نشان می‌دهد که ابهامات و نقایص قابل تأمل و توجهی در حمایت از این حق وجود دارد. اصلاح و رفع برخی از ابهامات قوانین، ضمن در نظر گرفتن واقعیات مرتبط با وظایف پلیس، تا حد زیادی از این نقصان‌ها خواهد کاست. از این رو، وضع دو قانون مجزا در خصوص حریم خصوصی و اختیارات و وظایف پلیس بسیار ضروری است. بدیهی است وضع قوانینی که ابهامات موجود را برطرف نماید منجر به انجام موفقیت‌آمیز مأموریت‌های پلیسی و حفظ حریم خصوصی افراد می‌شود.