ریشه‌یابی جامعه‌شناختی باورهای اجتماعی – فرهنگی مؤثر بر قتل‌های ناموسی

Abstract

قتل‌های ناموسی، پدیده‌ای شایع در بین جوامع عشایری و سنتی بوده و از ساختار سنتی، زندگی کوچ‌نشینی، حاکمیت پدرسالاری، نگاه ابزاری به زنان و سلطۀ وجدان جمعی و عصبیت ایلی بر می‌خیزد. هدف اصلی تحقیق حاضر، تبیین عوامل اجتماعی - فرهنگی مؤثر در بروز قتل‌های ناموسی در میان جامعۀ عشایری است. این تحقیق از نظر هدف و ماهیت کاربردی و از نظر روش مورد مطالعه، توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی بوده و ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسش‌نامه است. از جامعۀ آماری 900 خانوار عشایری، 267 خانوار از طریق فرمول کوکران به‌عنوان نمونه انتخاب و پایایی تحقیق با استفاده آلفای کرونباخ تأیید شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهند که متغیرهای مربوط به باورهای طایفه‌ای (36 درصد)، وجدان جمعی (43 درصد) و داغ ننگ (35 درصد) با گرایش به قتل ناموسی رابطۀ مستقیم و متغیرهای اعتماد اجتماعی (59- درصد)، محلی گرایی (21- درصد)، فردگرایی (49- درصد) با گرایش به قتل‌های ناموسی رابطۀ معکوسی داشته است. در مجموع، ضریب همبستگی چندگانه بین متغیرها برابر با 59/0 و ضریب تعیین تعدیل‌شده برابر با 47/0 است.