بررسی نقش جغرافیای نظامی مرزهای مشترک غربی با کشورهای همسایه بر امنیت ملی ج. ا. ا(با تأکید بر مرزهای مشترک استان آذربایجان غربی)

Abstract

در ادبیات نظامی هر کشور که جغرافیای نظامی نیز بخشی از آن است ، شناخت ویژگی های جغرافیایی خودی و دشم ن برای مقاصد دفاعی یکی از اساسی ترین مفاهیم به حساب می آید. تجربه هشت سال دفاع مقدس ، ضرورت شناخت نقش عوامل طبیعی و انسانی در مقابله با تهدیدها (در ابعاد نظامی ، فرهنگی ، اقتصادی ، سیاسی و. . . ) را درسطوح ملی ، منطقه ای و فرامنطقه ای (تاکتیک و استراتژیک ) آشکارتر ساخت. در این تحقیق سعی شده تا مفهوم جغرافیا و جغرافیای نظامی، مرز، انواع مرز ، مرز مشترک به طور خاص مرزهای شمال غرب و غربی و اختلافات مرزی و تأثیر تحولات داخلی کشورهای همسایه بر نواحی مرزی شمال غرب و غرب جمهوری اسلامی ایران، هم چنین مفهوم نظامی و قلمرو فعالیت آن بحث شود ، ضمناً تعریف کاملی از مفهوم جغرافیای سیاسی – امنیتی ، بانگرش به جنبه های کاربردی در سطو ح مختلف فعالیت های نظامی ارائه شود و به سؤال تحقیق مبنی بر تأثیرنقش جغرافیای نظامی بر امنیت مرز ها ی مشترک غربی با کشورهای همسایه پاسخ داده شود و به تبیین آن بدین صورت بپردازد که یکپارچگی قومی – مذهبی مرزنشینان با ساکنان آن سوی مرزها و وجود تحولات و تنش های موجود در کشورهای همسایه موجب بروز تحولات مشابه در این سوی مرزها شده و در وهله اول به امنیت منطقه و به مرور در صورت استمرار بر وضعیت مورد اشاره در امنیت ملی نیز تأثیر می گذارد؛ لذا آشنایی با جغرافیای نظامی مناطق مرزی و به طور کلی جغرافیای سیاسی می تواند تا حدود زیادی از تکرار رخدادهای امنیتی ناشی از بحران های آن سوی مرزها جلوگیری کند. روش انجام این تحقیق کتابخانه ای - اسنادی است که با استفاده از منابع کتابخانه ای (کتب، مقاله ها، پایان نامه ها ) آمار و ارقام و اینترنت صورت گرفته است و مؤلفه های تأثیرگذار در ایجاد نا آرامی در مناطق شمال غرب و غرب کشور بررسی شده و با تحلیل ساختاری موانع برقراری ثبات و امنیت در منطقه شناسایی و در نهایت راهکارهای لازم به منظورتأمین امنیت مرزها از دیدگاه نظامی – امنیتی ارائه شده است.