نقش ادله بیولوژیکی درکشف جرایم و چالشهای فقهی و حقوقی فراروی آن در ایران

Abstract

در جهان امروز پشتوانه استقلال واقعی هر ملت، میزان برخورداری آن ملت از علوم و فنون م یباشد. با توجه به گسترش جرم و جنایت در جوامع امروزی بدون تجهیز نهاد پلیس به روشهای علمی کشف جرم، آن ملت در مبارزه با جرایم و مجرمان نمیتوانند آن گونه که باید پیروز باشند. ادله بیولوژیکی و تعیین هویت ژنتیکی، دستاوردی مهم از پزشکی قانونی به عنوان روش جدید برای مقابله با بزهکاری نوین بوده است. کاربرد آن نه تنها میتواند برای بررسی بقایای باقی مانده بیولوژیک به فاصله کوتاهی از زمان ارتکاب جرم مطرح باشد، بلکه پس از سپری شدن سالیان متمادی از زمان ارتکاب جرم نیز قابل استفاده است. نمایگان اسید دزاکسی ریبونوکلئیک (دی ان ای) وسیل های ارزشمند در دست کارگاهان پلیس است که به کمک آن، کشف جرم و مجرمان با سرعت، دقت و قطعیت بیشتری صورت میگیرد. در فرآیند تهیه و کاربرد این نمایگان از فناوری رایانه واطلاعات به خوبی استفاده شده است، در این فرآیند یک بارکد ژنی به نمونه اختصاص مییابد و بدین ترتیب مقایسه نمونه به آسانی انجام میشود. در حقوق ایران نیز که علم قاضی از حیث مفهوم با نظام دلایل معنوی مترادف است، چنان چه از طریق متعارف و یا علمی کسب شود و با شهادت شهود مغایرت داشته باشد، قاضی باید در حل و فصل دعوای کیفری از علم خود استفاده کند. در واقع، قاضی با آزادی کامل ارزش ادل های را که در جریان دادرسی به وی ارائه شده است را میسنجد و اوست که تصمیم میگیرد که آیا این دلایل میتوانند بار حقوقی داشته باشند یا خیر؟ این مقاله میکوشد با اشاره به جایگاه و نقش ادله بیولوژیکی در نظام ادله اثبات در امور کیفری، چالشهای فراروی این حوزه از زیست فناوری را در رویکرد قانون آیین دادرسی کیفری و دیدگاه فقهای معاصر تبیین نماید.