رفتارشناسی مجرمان در فضای سایبر

Abstract

رفتار شناسی مجرمان در فضای سایبر در سال‏های اخیر مورد توجه محققان و نهادهای پلیسی بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان قرار گرفته است. رفتار مجرمان می‏تواند از طریق برنامه‏های نرم‏افزاری پیچیده و یا بعضی از عملیات ساده پیگیری شده و بصورت راهکارهای مناسب جهت پیشگیری از اتفاق جرم، برخورد درست با مجرم در حین و بعد از ارتکاب جرم بکار گرفته شود. مجرمان در فضای سایبری ایران از نظر قانونی، به افرادی گفته می‏شوند که یک یا چند عمل مجرمانه از جرایم سایبری که بر اساس قانون جرایم رایانه ای جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1388 جرم شناخته شده باشد را انجام داده باشند. جرم سایبری از دید قوانین ایران، نوعی از جرم است که با استفاده از رایانه، یا درون فضای سایبر و یا علیه رایانه دیگری واقع می‌شود. تجربه جهانی نشان داده است که، هرچه وابستگی انسان به رایانه، شبکه و اینترنت بیشتر شود، زمینه توسعه جرائم سایبری نیز آماده‌تر می‌گردد. علاوه بر آن، جرایم بسیاری در دنیای واقعی اتفاق می‏افتد و در فضای مجازی مجرمان تعقیب، جرایم کشف و با آنها برخورد می‏شود. رسانه‏های جدید که رسانه‏های شهروندی نامیده می‏شوند در فضای سایبر نقش موثری در تاثیرگذاری و رفتار شناسی مردم و از جمله مجرمان دارند. این رسانه‏های جدید در حال تغییر روشهای سنتی رفتارشناسی مجرمان و کمک به مشارکت پذیری و تاثیر گذاری بیشتر مردم به منظور همکاری در امن سازی فضای سایبر می‏باشند. در این مقاله ضمن بررسی تاثیر اجتماعی جایگاه فضای سایبر در برنامه‏های حال و آینده زندگی بشر، به جایگاه مجرمان از دیدگاه نظری و رفتارشناسی مجرمان در فضای مجازی پرداخته شده است. ارائه توصیه‏ها و راهکارهای عملی به منظور پیشگیری از جرم و برخورد با آن در صورت وقوع، بر اساس تجربیات جهانی رفتارشناسی مجرمان در فضای سایبر، بخش دیگری از این مقاله می‏باشد.