بایدها و نبایدهای دام‌گستری ضابطان پلیس با رویکرد آموزشی برای کشف جرم

Abstract

در عصر حاضر، کشف جرم از پیچیده ترین مراحل دادرسی‌های جزایی است چرا که به موازات پیشرفت علم و فناوری، جرایم نیز توسعه و پیچیدگی خاصی پیدا کرده که به طرق سنتی به سختی می‌توان آنها را کشف نمود. همین مسئله باعث شده است مأموران وضابطان دادگستری از دام‌گستری به عنوان یکی ازشیوه‌ها جهت کشف جرم وتحصیل دلیل علیه متهم استفاده کنند. اما نکته‌ای مهم مشروعیت یا عدم مشروعیت این روش است که ضرورت این بحث را مضاعف نموده و موجب تشتت رویکرد و آرای در نظام‌های کیفری دنیا شده است. پارهای طرفدارآزادی چنین روشی وپاره‌ای نیز طرفدار ممنوعیت به‌کارگیری آن توسط ضابطان دادگستری هستند.دراین مقاله به بررسی دام‌گستری درحقوق کیفری ایران و ادلۀ حاصله از آن طریق پرداخته شده است.این مطالعه بر پایه روشی که بیشتر پژوهش‌ها در حقوق کیفری در پیش گرفته‌اند، از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی- تحلیلی است و جمع‌آوری داده‌های آن کتابخانه‌ای بوده است. یافته‌ها و نتایج تحقیق نشان می‌دهد اگرچه دام‌گستری در تحصیل دلیل به‌عنوان یک اصل، ممنوع ، خلاف نظم عمومی و اخلاق اعلام شده است، استثنائاً در جرایم مهم و سازمان‌یافته نظیر تروریسم، پول‌شویی، قاچاق مواد مخدر و... توسل به طرق محیلانه و فریب‌کارانه مأموران و ضابطان دادگستری با شرط عدم تحریک به جرم، مجاز است. توجیه این استثناء در فرایند تحصیل دلیل، به خطرات ناشی از این جرایم که مستقیماً نظم و منافع اکثریت اجتماع را نشانه می‌‌گیرد، مربوط می‌‌شود.