بررسی تطبیقی سیاست جنایی تقنینی ایران، فرانسه و انگلستان در حوزه مداخله پلیس و شهروندان در جرایم مشهود

Abstract

زمینه و هدف: در سیاست جنایی فرانسه و انگلستان، علاوه بر پلیس، دستگیری مرتکبانجرائم توسط شهروندان مبنای تاریخی دارد. در ایران نیز برای نخستین بار در تبصرۀ یک مادۀ 45ق.آ.د.ک مصوب 1392 با وجود سه شرط )ارتکاب جرائم خاص، مشهود بودن جرم و عدم حضورضابطان دادگستری(، حق انجام اقدامات لازم در جهت جلوگیری از فرار مرتکب و حفظ صحنۀ جرمبه شهروندان محول شده است. لذا، در این پژوهش با توجه به ضرورت نحوۀ برخورد با جرائم مشهودبا بهره گیری از فواید مطالعات تطبیقی به بررسی سیاست جنایی تقنینی ایران، فرانسه و انگلستاندر حوزۀ مداخلۀ پلیس و شهروندان در جرائم مشهود پرداخته شده است.روش تحقیق: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش انجام توصیفی- تحلیلی است.روش گردآوری اطلاعات، تلفیقی از مطالعات اسنادی )کتابخانه ای( و پیمایشی است.یافت هها و نتایج: نتایج پژوهش حاکیست که ماهیت جرم مشهود با ویژگی های مشترک درسیاست جنایی تقنینی فرانسه، انگلستان و ایران ب همنظور حفظ نظم عمومی و مصلحت اجتماعپذیرفته شده و در این نوع سیاست کیفری مقررات مشابهی نظیر «وقوع این جرم در مرئی و منظرپلیس یا مردم، ذکر مصادیق آن، هم زمان بودن تحقق و اثبات ای نگونه جرائم و عدم نیاز به اثبات آن »وجود دارد. همچنین، دو معیار کلی ارتکاب جرائم خاص و اصل ضرورت مهم ترین شرایط دستگیریشهروندی محسوب می شود.