بررسی حقوق حاکم بر روابط بینالملل با تأکید بر دیدگاه امنیتی صدر اسلام

Abstract

زمینه و هدف: علی‌رغم اظهارات گوناگون پیرامون خاستگاه روابط بین‌المللی دولت‌ها، می‌توان گفت اسلام قواعدی را برای تنظیم قراردادهای بین‌المللی با امعان نظر به اهداف امنیتی مورد نظر در اینگونه روابط، تأسیس نموده است. هدف این مقاله تشریح و بازشناسی مفاهیم قراردادهای بین‌المللی به‌عنوان قانون حاکم بر روابط بین‌الملل در اسلام با دیدگاه‌های امنیتی و نشان دادن ژرفای نظر این مکتب به‌عنوان کاملترین مکتب دینی الهی در تنظیم روابط بین‌المللی دولت‌ها و توجه به مسائل پیرامونی تأثیرگذار بر این روابط می‌باشد. روش: مقاله حاضر اسنادی و از نوع توصیفی تحلیلی میباشد که مطالب آن به طریق کتابخانهای و فیشبرداری از منابع مرتبط جمعآوری شده است. یافتهها: بررسی اسناد موجود بیانگر این موضوع است که روابط بین‌المللی در اسلام در ابتدا به شکل تشکیلات بین‌القبایلی ، اعطای مصونیتهای دیپلماتیک (و ان احد من المشرکین استجارک فاجره حتی یسمع کلام الله ثم ابلغه مامنه) (توبه،6) و ایجاد روابط در قالب قرارداد امنیت در تردد و جواز ورود به بلاد اسلامی (استیمان) و یا صلح با مضمونی سیاسی (نه در امور مالی و اقتصادی) و... بوده است که همگی نشانگر پیشتاز بودن در زمینه‌ی ایجاد روابط دیپلماتیک همچنین توجه به نکات امنیتی در این روابط میباشد.

نتیجهگیری: توجه به خاستگاه قوائد حاکم بر روابط بین‌المللی جامعه اسلامی می‌تواند بیانگر قدمت، دقت و فراست شارع مقدس در تدوین و تنظیم روابط، به‌ویژه در عرصه بین‌المللی در اشکال مختلف (از اعطای مصونیت موقت تا ترک مخاصمه) باشد که معیارهای امنیتی بی‌نظیری را بر آنان حاکم، تا اساسی‌ترین این اصول (که از برتری دین والای اسلام و مسلمانان حمایت و حفاظت می‌نماید) مورد تعرض قرار نگرفته و ارزش‌های اسلامی از دستاندازی بیگانگان مصون بماند.